ဘယ္လိုေျပာင္းလဲ (Change) ၾကမလဲ (အပုိင္း – ၄)- မုဖ္သီ ဦးစန္းေအာင္(B.Sc)

October 8, 2013March 19, 2019 Ali Tin Tun Oo

ဘယ္လိုေျပာင္းလဲ (Change) ၾကမလဲ

(အပိုင္း-၄)

မုဖ္သီဦးစန္းေအာင္ (B.Sc)

ယေန႔ေယာင္မြလ္ဂ်ဴမုအာဟ္မွာ အလႅာဟ္ရွင္ျမတ္ကုိ “ေအဗါဒသ္”ျပဳရန္ ၾကြေရာက္လာၾကတဲ့ ေလးစား အပ္ပါေသာ မြတ္စလင္မ္အမ်ိဳးသား၊ အမ်ိဳးသမီး အေပါင္းတုိ႔ခင္ဗ်ား-

`အတ္စၥလားမုအလိုင္းကြန္းမ္ ၀ရဟ္မသြလ္လားဟိ ၀ဘရ္ကဟ္သုဟု´

အခုလို တည္ၿငိမ္ေအးခ်မ္းစြာနဲ႔ အလႅာဟ္ရွင္ျမတ္ကုိ ေအဗါဟ္ဒသ္ျပဳခြင့္ရတဲ့အေပၚမွာ ကၽြန္ေတာ္တို႔ အားလံုး အရွင္ျမတ္ကုိ အထူးပဲ ေက်းဇူးတင္ရွိရမွာျဖစ္ပါတယ္။ ၿပီးတဲ့ေနာက္ အစၥလာမ္နဲ႔ပတ္သက္ၿပီး ကၽြန္ေတာ္ ဖတ္မိ၊ မွတ္မိ၊ ေလ့လာမိသမွ်ကုိ ျပန္လည္တင္ျပခြင့္ရရွိတဲ့အေပၚမွာ တင္ျပခြင့္ျပဳတဲ့ ၀တ္ေက်ာင္းေတာ္အုပ္ခ်ဳပ္ ေရးအဖြဲ႕၀င္မ်ားႏွင့္တကြ ၾကြေရာက္လာၾကတဲ့ အမ်ိဳးသား၊ အမ်ိဳးသမီးအားလံုးကုိ အထူးေက်းဇူးတင္ရွိပါတယ္။

ယေန႔ က်ေနာ္တင္ျပသြားမယ့္ေခါင္းစဥ္ကေတာ့ ကၽြန္ေတာ္ အခန္းဆက္အျဖစ္ ေဟာၾကားတင္ျပေနတဲ့ `ဘယ္လိုေျပာင္းလဲ (Change) ၾကမလဲ´ အပိုင္း(၄)ကုိ ဆက္လက္တင္ျပသြားပါမယ္။ ဒီေခါင္းစဥ္ႀကီးရဲ႕ေအာက္မွာ က်ေနာ္တင္ျပေနတာက `မည္သည့္အခ်က္မ်ားက (Change) ေျပာင္းလဲျခင္းျဖစ္စဥ္ကုိ ဟန္႔တားေနသနည္း´ဆို တဲ့ Subtitle ေခါင္းစဥ္ကြဲျဖစ္ပါတယ္။ ဒီေခါင္းစဥ္ကဲြေအာက္မွာ က်ေနာ့္အေနနဲ႔

(၁) ျငင္းခံုျခင္း (Dispute)

(၂) အစုအဖြဲ႕တစ္ရပ္၏ ေတြးျမင္ခံယူပံုဓေလ့ (Organizational Culture)

(၃) ျဖစ္႐ုိးျဖစ္စဥ္ဟု ယူဆလုိက္ျခင္း (Naturalization)

(၄) အေျပာင္းအလဲမရွိေသာျဖစ္တည္မႈုဟု မွတ္ယူျခင္း (Eternalization )

(၅) တရား၀င္ျဖစ္တည္မႈသဖြယ္ မွတ္ယူျခင္း (Legitimatization)

ဆိုတဲ့ လူ႔အစုအဖဲြ႕တစ္ရပ္အတြင္းမွာ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲျခင္း (Change) ကုိ ဟန္႔တားပိတ္ဆို႔မႈျပဳေနတဲ့ အယူအေတြးေတြကုိ တင္ျပခဲ့ၿပီးျဖစ္ပါတယ္။ ဒီကေန႔ (၆-၉-၂၀၁၃)မွာေတာ့ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈကုိ အဟန္႔အတား ျဖစ္ေစတဲ့ (၆) စံုလင္ကြဲျပားမႈ၏တန္ဖိုး (Valuing Diversity) ကုိ နားမလည္ျခင္း ဆိုတဲ့အပိုင္းကုိ ဆက္လက္ တင္ျပသြားပါမယ္။ ဒီလိုမတင္ျပခင္မွာ က်ေနာ္ နိဒါန္းပိုင္းမွာ ရြတ္ဖတ္သြားတဲ့ ကုရ္အာန္ (၆း၁၃၅)ကုိ ဦးစြာ ရွင္းလင္းတင္ျပပါရေစ။ သူ႔ရဲ႕အဓိပၸါယ္က –

“ သင္တမန္ေတာ္ ေၾကြးေက်ာ္လိုက္ပါ။ အို .. အမ်ိဳးသား (မကၠာဟ္သား) အေပါင္းတို႔ သင္တို႔သည္ သင္တို႔၏ရပ္တည္ခ်က္ကုိ အေကာင္အထည္ေဖာ္ၾကပါေလ။ ငါ (တမန္ေတာ္)သည္လည္း ငါ၏ရပ္တည္ခ်က္ကုိ အေကာင္အထည္ေဖာ္ လုပ္ေဆာင္သြားမည္ျဖစ္သည္။ သုိ႔ျဖစ္ရာ မၾကာခင္ေသာ အခ်ိန္ကာလမွာ ေအာင္ျမင္ျခင္း ပန္းတိုင္သည္ ဘယ္သူ႔အတြက္ျဖစ္သည္ဆိုသည္ကုိ သင္တို႔ သိျမင္လာၾကေပေတာ့မည္။ ဧကန္အမွန္ပင္ အရွင္ျမတ္သည္ `ဇြာလင္မ္´ ေခၚ `မေတာ္မတရားျပဳလုပ္ေနသူမ်ားကုိ ေအာင္ျမင္မႈကုိ ခ်ီးျမွင့္ေတာ္မူမည္ လံုး၀ မဟုတ္ေပ။ ” ( ကုရ္အာန္ – ၆း၁၃၅ )

ဒီကုရ္အာန္အာယသ္ဟာ တမန္ေတာ္ျမတ္ႀကီးရဲ႕ အင္မတန္မွ တိက်ျပတ္သားတဲ့လမ္းစဥ္တစ္ရပ္ပဲ ျဖစ္ပါ တယ္။ ဒီကေန႔ တမန္ေတာ္ျမတ္ရဲ႕လမ္းစဥ္ကုိ လုိက္နာေဖာ္ေဆာင္လုိသူေတြအတြက္၊ တမန္ေတာ္ျမတ္ကုိ ခ်စ္ျမတ္ ႏိုးသူမ်ားအတြက္ စံနမူနာယူရမယ့္ အတုယူလိုက္နာရမယ့္ ကုရ္အာန္ျပ လမ္းစဥ္တစ္ရပ္ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။

က်ေနာ္တို႔ရဲ႕ တမန္ေတာ္ျမတ္(ဆြ)ဟာ အလႅာဟ္အရွင္ျမတ္ ထုတ္ျပန္ပို႔ခ်ထားတဲ့ ကုရ္အာန္လမ္းစဥ္ အေပၚမွာသူ႔ရဲ႕ဦးတည္ခ်က္၊ရည္ရြယ္ခ်က္ေတြကုိအေျချပဳခဲ့ပါတယ္။ဒီလိုအေျချပဳတဲ့အေပၚမွာအစၥလာမ္ကုိ၊ ကုရ္အာန္ကုိ မလိုလားတဲ့ `မကၠာဟ္´သားေတြဟာ တမန္ေတာ္ျမတ္ကုိ ဆန္႔က်င္ေစာ္ကားၾကတယ္။ စင္ၿပိဳင္လုပ္ ရပ္ေတြကုိ အၿပိဳင္လုပ္ခဲ့ၾကတယ္။ ဒါေပမဲ့ တမန္ေတာ္ျမတ္ ေလွ်ာက္လွမ္းခဲ့တဲ့လမ္းစဥ္ ေအာင္ျမင္ခဲ့တာကုိ အခ်ိန္ က အဆံုးအျဖတ္ေပးခဲ့ပါတယ္။

ဒါေၾကာင့္ ဒီကေန႔မွာလည္း စစ္မွန္တဲ့လမ္းစဥ္အေပၚမွာ ဘ၀ကုိ ေလွ်ာက္လွမ္းတည္ေဆာက္ေနသူေတြ ရွိသလို အတုအေယာင္ေတြကုိ အစစ္အမွန္ဆိုၿပီး ဘ၀ကုိ ပံုအပ္ကာ ေလွ်ာက္လွမ္းေနသူမ်ားလည္း ရွိပါတယ္။ ဘယ္သူမွန္တယ္ဆိုတာကေတာ့ အထက္ပါ ကုရ္အာန္(၆း၁၃၅)က ရည္ညႊန္းသလို `အခ်ိန္´က ဆံုးျဖတ္ေပးပါလိမ့္ မယ္။ ဒါေၾကာင့္ စစ္မွန္တဲ့ ကုရ္အာန္လမ္းစဥ္အေပၚမွာ မဆုတ္မနစ္ေသာ ဇဲြ၊ လံု႔လတို႔ႏွင့္အညီ ယံုယံုၾကည္ၾကည္ လုပ္ေဆာင္ၾကဖို႔ က်ေနာ့္အေနနဲ႔ ဦးစြာပထမ တိုက္တြန္းလိုက္ပါတယ္။

ဆက္လက္ၿပီး က်ေနာ့္အေနနဲ႔ က်ေနာ္ တာ၀န္ယူထားတဲ့ အခန္းက႑ကုိ ဆက္လက္တင္ျပသြားပါမယ္။

(၆) စံုလင္ကြဲျပားမႈ၏တန္ဖိုး (Valuing Diversity) ကုိ နားမလည္ျခင္း။

စံုလင္ကြဲျပားမႈ၏တန္ဖိုးကုိ နားမလည္ဘူးဆိုရင္၊ လက္မခံႏိုင္ဘူးဆိုရင္ လူ႔အဖဲြ႕အစည္းတစ္ရပ္ဟာ ျပဳျပင္ ေျပာင္းလဲျခင္း (Change) လုပ္ဖို႔မျဖစ္ႏိုင္ပါဘူး။ ဒီကေန႔ က်ေနာ္တို႔ရဲ႕ လူ႔အစုအဖြဲ႕အသီးသီးမွာ လူ႔ကမာၻမွာ မတူ ကဲြျပားေနတဲ့ စံုလင္ကြဲျပားမႈေတြကုိ နားလည္တန္ဖိုးထားတတ္ရပါလိမ့္မယ္။

က်မ္းျမတ္ကုရ္အာန္ (၆း၁၄၁)မွာ အလႅာဟ္အရွင္ျမတ္က ဒီလိုမိန္႔ၾကားထားပါတယ္။

“ အလႅာဟ္အရွင္ျမတ္သည္ ဥယ်ာဥ္မ်ားကုိ ျဖစ္ထြန္းေစၿပီး ယင္းဥယ်ာဥ္မ်ား၌ တြယ္တက္ေသာ ႏြယ္ပင္ မ်ိဳးကုိလည္းေကာင္း၊ ႏြယ္ပင္မ်ိဳးမဟုတ္ေသာ (မိမိ၏ပင္စည္အေပၚ ရပ္တည္ႏိုင္ေသာ) အပင္မ်ားကုိလည္းေကာင္း၊ အရသာႏွင့္ျပည့္စံုေသာ စားသံုးဖြယ္ရာ စြံပလြံပင္ကုိလည္းေကာင္း၊ အေရာင္အေသြး အရသာအမ်ိဳးမ်ိဳး ကြဲျပားစံုလင္ လွေသာ သီးပင္စားပင္မ်ားကုိလည္းေကာင္း၊ မ်ိဳးတူမ်ိဳးကြဲျဖစ္ၾကေသာ ဆီထြက္သီးႏွံႏွင့္ သလဲသီးမ်ားကုိလည္း ေကာင္း၊ ေပါက္ေရာက္ျဖစ္ထြန္းေစသည္။

အသင္တို႔သည္ ယင္းအပင္မ်ား၊ အသီးအႏွံမ်ားကုိ သီးပြင့္လာၾကေသာအခါ စားသံုးၾကပါေလ။ ထို႔ျပင္ အသီးအႏွံမ်ားကုိ ဆြတ္ခူးရိတ္သိမ္းေသာအခါ ေပးကမ္းလွဴဒါန္းမႈကုိလည္း တာ၀န္ေက်စြာ ျပဳလုပ္ေဆာင္ရြက္ၾကပါ ေလ။ သင္တို႔ အလြဲသံုးစားမျပဳၾကေလႏွင့္။ ဧကန္မုခ်ပင္ အလႅာဟ္အရွင္ျမတ္သည္ ျဖဳန္းတီးျခင္း၊ အလြဲသံုးစားျပဳ လုပ္ျခင္းကုိ လံုး၀ ႏွစ္သက္သည္မဟုတ္ေပ။ ” ( ကုရ္အာန္ – ၆း၁၄၁ )

ဒီအာယသ္ကုိ ေလ့လာၾကည့္မယ္ဆိုလွ်င္ အေျခခံသေဘာအရေတာ့ အလႅာဟ္အရွင္ျမတ္က လူသားတို႔ စားသံုးဖို႔ အပင္မ်ိဳးစံု၊ အသီးအႏွံမ်ိဳးစံုကုိ စီရင္ျဖစ္ထြန္းေစထားတယ္။ ဒီအပင္ေတြ၊ အသီးအႏွံေတြကုိ လူေတြက စားသံုးၾကတယ္။ လွဴဒါန္းေပးကမ္းၾကတယ္။ အလြဲသံုးစားမျပဳလုပ္ဖို႔ မျဖဳန္းတီးဖို႔ အလႅာဟ္အရွင္ျမတ္က တားျမစ္ သတိေပးထားတယ္။ သာမန္ၾကည့္မယ္ဆိုရင္ေတာ့ ဒီေလာက္ပဲေပါ့။ ဒါေပမဲ့ ဒီအာယသ္ကုိ ေသေသခ်ာခ်ာ ေလ့လာမယ္ဆိုရင္ေတာ့ ဒုတိယအဆင့္ ေတြးျမင္ပံု (Secondary thought) တစ္ရပ္ကုိ ေတြ႔ျမင္သိရွိရပါတယ္။ ဒုတိယအဆင့္ ေတြးျမင္ပံုအရဆိုရင္ –

“ အလႅာဟ္အရွင္ျမတ္က အေရာင္အေသြးစံု၊ အရသာစံု၊ အမ်ိဳးအစားစံု၊ အရြယ္စံုအပင္မ်ား၊ သစ္သီး ၀လံမ်ားကုိ တစ္နည္းအားျဖင့္ မတူကြဲျပားေသာအပင္ႏွင့္ သစ္သီး၀လံမ်ားကုိ လူသားေတြ စားသံုးဖို႔အတြက္ လူသားေတြ အက်ိဳးရွိေစဖို႔အတြက္ စီရင္ျဖစ္ထြန္းေစထားတယ္။ လူသားေတြဘက္က အလႅာဟ္အရွင္ျမတ္ရဲ႕ မတူကြဲ ျပားစြာ ျဖစ္ေပၚေစမႈကုိ နားလည္သေဘာေပါက္ၿပီး လက္ခံေပးရမယ္။ အသိအမွတ္ျပဳရမယ္။ အလဲြသံုးစား မျပဳရဘူး” ဆိုတဲ့ သေဘာတရားကုိ ရည္ညႊန္းေနတာ ေတြ႕ျမင္ရပါတယ္။

က်ေနာ္တို႔ ဒီကေန႔ က်ေနာ္တို႔ရဲ႕ပတ္၀န္းက်င္မွာရွိတဲ့ အလႅာဟ္အရွင္ျမတ္ရဲ႕ ဖန္ဆင္းခံအရပ္ရပ္ကုိ ေလ့လာသံုးသပ္ၾကည့္လိုက္တဲ့အခါမွာ မတူကြဲျပားမႈ(Diversity)အမ်ိဳးမ်ိဳးကုိ ေတြ႔ျမင္ရပါလိမ့္မယ္။ ဥပမာ ယခင္က ေမၿမိဳ႕လို႔ေခၚတဲ့ ျပင္ဦးလြင္ၿမိဳ႕မွာ အင္မတန္မွ လွပတဲ့ အမ်ိဳးသားဥယ်ဥ္ႀကီးတစ္ခုရွိပါတယ္။ ဒီဥယ်ာဥ္ထဲကုိ ေရာက္သြားမယ္ဆိုရင္ အရမ္းေအးခ်မ္းသြားပါတယ္။ ၾကည္ႏူးသြားရပါတယ္။ ဘာေၾကာင့္လဲဆိုေတာ့ ဒီဥယ်ာဥ္ထဲ မွာ အေရာင္အေသြးစံု၊ အမ်ိဳးအစားစံု၊ အရြယ္စံု၊ သစ္ပင္ေတြ၊ ပန္းပင္ေတြရွိလို႔ပါပဲ။ ဒီလိုစံုလင္စြာ တည္ရွိေနမႈကုိ ၾကည့္ရတာ အင္မတန္မွ စိတ္ၾကည္ႏူးရပါတယ္။ အကယ္၍ ဒီပန္းၿခံဥယ်ာဥ္ႀကီးထဲမွာ တစ္မ်ိဳးတည္းေသာ၊ တစ္ေရာင္တည္းေသာ ပန္းပြင့္ေတြပဲရွိမယ္ဆိုရင္ ဘယ္လိုခံစားရမလဲဆိုတာ စဥ္းစားၾကည့္ပါ။

ဒါေၾကာင့္ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရး (Change) ကုိ လိုလားတဲ့ လူ႔အစုအဖြဲ႕တစ္ရပ္ဟာ စံုလင္ကြဲျပားမႈ၏တန္ဖိုး (Valuing Diversity) ကုိ နားလည္အသိအမွတ္ျပဳ လက္ခံေပးရပါလိမ့္မယ္။ စံုလင္ကြဲျပားမႈ၏တန္ဖိုးကုိ နားလည္ အသိအမွတ္ျပဳလက္ခံျခင္းသည္ စည္းလံုးညီညြတ္ျခင္းဆီသို႔ သြားမယ့္လမ္းရဲ႕ မုခ္ဦးတံခါးေပါက္သာလွ်င္ျဖစ္သည္။ ဒီမုခ္ဦးကုိ ေက်ာ္ျဖတ္လိုက္မယ္ဆိုရင္ အတြင္းဘက္မွာ လူ႔အစုအဖြဲ႕တစ္ရပ္လံုးက တူညီစြာလက္ခံထားတဲ့ တန္ဖိုး တစ္ရပ္ကုိ ေတြ႔ျမင္ရပါလိမ့္မယ္။

ဒီကေန႔ ကမာၻေပၚမွာရွိတဲ့ လူ႔အဖြဲ႕အစည္းအသီးသီးမွာ လက္မခံႏိုင္တဲ့ အခ်က္တစ္ခုရွိပါတယ္။ အဲဒါ ကေတာ့ လူလူခ်င္းျဖစ္ေပမဲ့ အသားအေရာင္မတူတဲ့အေပၚမွာ၊ ယံုၾကည္ခ်က္မတူတဲ့အေပၚမွာ၊ လူမ်ိဳးနဲ႔ဘာသာမတူတဲ့ အေပၚမွာ၊ ခံယူခ်က္မတူတဲ့အေပၚမွာ၊ ေနထိုင္ရာေဒသ မတူတဲ့အေပၚမွာ အစရွိ သည္ျဖင့္ ခြဲျခားဆက္ဆံမႈ (Discrimination) ျပဳလုပ္ျခင္းပဲျဖစ္ပါတယ္။ စံုလင္ကြဲျပားမႈရွိျခင္း (Diversity) ကုိ တန္ဖိုးအျဖစ္ မ႐ႈျမင္တတ္ဘူးဆိုရင္ေတာ့ ခြဲျခားဆက္ဆံမႈ (Discrimination)ဆိုတာ ေနရာ၀င္ယူလာပါလိမ့္မယ္။ အမ်ိဳးအစား စံုလင္ျခင္းဆိုသည္မွာ ကြဲျပားျခားနားေသာ ျဖစ္တည္မႈရွိသည္ဟူေသာ အဓိပၸါယ္ကုိ သက္ေရာက္ေစပါတယ္။

အဲဒီေတာ့ လူ႔အစုအဖြဲ႕တစ္ရပ္မွာ မိမိႏွင့္ကြဲျပားျခားနားေသာ အျခားလူမ်ိဳးစု၊ လူအုပ္စုကုိ ႏွိမ့္ခ်ခဲြျခား ဆက္ ဆံျခင္းဟာ မိမိရဲ႕ျဖစ္တည္မႈကသာ အျခားသူေတြထက္ သာလြန္သည္ဟု ယူဆလိုက္တဲ့အေပၚမွာ ခဲြျခားဆက္ဆံမႈ (Discrimination)အဆင့္ကုိ ေရာက္ရွိသြားရပါတယ္။ စံုလင္ကြဲျပားမႈကုိ တန္္ဖိုးထားျခင္း (Valuing Diversity) ကုိ နားလည္လက္ခံမွသာ ခြဲျခားဆက္ဆံမႈနဲ႔ အဲဒီခြဲျခားဆက္ဆံမႈကတဆင့္ ျဖစ္ေပၚလာတတ္တဲ့ ဖိႏွိပ္မႈနဲ႔ လူမႈပဋိပကၡ ေတြကုိ ေရွာင္ရွားႏိုင္ျဖစ္တယ္။

လြန္ခဲ့တဲ့တစ္လေလာက္က အေမရိကန္ႏိုင္ငံသား ဂ်ပန္လူမ်ိဳးတစ္ဦးျဖစ္တဲ့ ပါေမာကၡ Dr.Tatsuo Arai ဟာ ျမန္မာႏိုင္ငံကုိလာေရာက္ၿပီး အခု ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ လက္ရွိျဖစ္ေပၚေနတဲ့ လူမ်ိဳးေရးအၾကမ္းဖက္မႈေတြနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး `ဘယ္လိုၿငိမ္းခ်မ္းေရးတည္ေဆာက္ၾကမလဲ´ ဆိုတာကုိ စာတမ္းျပဳစုဖို႔ ေရာက္လာခဲ့ပါတယ္။ ဒီပုဂၢိဳလ္ဟာ ျမန္မာႏိုင္ငံက ပုဂၢိဳလ္အခ်ိဳ႕နဲ႔ အင္တာဗ်ဴးလုပ္ခဲ့ပါတယ္။ အဲဒီလို အင္တာဗ်ဴးလုပ္တဲ့အခါမွာ ကုရ္အာန္ အသိပညာျပန္႔ပြားေရးအဖြဲ႕အေနနဲ႔ က်ေနာ္လည္း တစ္ေယာက္အပါအ၀င္ အင္တာဗ်ဴးခံခဲ့ရပါတယ္။ ဒီ၀တ္ေက်ာင္း ေတာ္မွာပဲ သူကုိယ္တိုင္လာၿပီး အင္တာဗ်ဴးသြားတာပါ။

အဲဒီလိုေဆြးေႏြးတဲ့အခါမွာ Valuing Diversity လို႔ေခၚတဲ့ စံုလင္ကြဲျပားမႈ၏တန္ဖိုးကုိ နားလည္သေဘာ ေပါက္ လက္ခံပါမွသာ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးရႏိုင္မယ္ဆိုတဲ့အပိုင္းကုိ သူ႔ဘက္က အဓိကထားတင္ျပသြားပါတယ္။ အေမရိကန္သမၼတ `အိုဘားမား´ ျမန္မာျပည္မွာ မိန္႔ခြန္းေျပာေတာ့ ဒီအခ်က္ကုိ သူထည့္သြင္းေျပာသြားတာ က်ေနာ္တို႔ သတိျပဳမိၾကပါလိမ့္မယ္။ သူေျပာသြားတာက –

“ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ လူမ်ိဳးစံုလင္ကြဲျပားမႈကုိ ျပသနာတစ္ရပ္လို႔ က်ေနာ္မျမင္ပါဘူး။ ဒါဟာ ခြန္အားတစ္ရပ္ပါ။ ယဥ္ေက်းမႈေတြ ေပါင္းစံုဖြဲ႕စည္းေနတာဟာ ျမန္မာႏိုင္ငံ ပုိၿပီးအင္အားႀကီးဖို႔ပါ။ ဒီအခြင့္အေရးကုိ ခင္ဗ်ားတို႔ အမိအရ ဖမ္းဆုပ္ၾကရမယ္။ ရွိေနတဲ့အင္အားကုိ ခင္ဗ်ားတို႔ ျမင္မွရမယ္။ ” ဆိုလိုတာက စံုလင္ကြဲျပားမႈကုိ တန္ဖိုးထားျခင္း ဆိုသည္မွာ မတူကြဲျပားမႈမ်ားသည္ လူ႔အဖဲြ႕အစည္းကုိ ၾကြယ္၀ဖြံ႕ၿဖိဳးေစေသာ အရာမ်ားျဖစ္သည္ဆိုၿပီး ခံယူျခင္းပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ `ငါနဲ႔မတူ နိမ့္က်သူ´ ဆိုၿပီး မယူဆျခင္းျဖစ္ပါတယ္။

ယေန႔ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ စံုလင္ကြဲျပားမႈ၏တန္ဖိုး (Valuing Diversity) ကုိ နားမလည္တဲ့အေပၚမွာ ခြဲျခားဖိႏွိပ္ ဆက္ဆံျခင္း (Discrimination) ေတြျဖစ္လာၿပီး၊ လူမႈေရးဆိုင္ရာ အၾကမ္းဖက္မႈေတြ၊ ဘာသာေရးပဋိပကၡေတြ ျဖစ္ လာပါတယ္။ အဲဒီအေပၚအေျခခံၿပီး သာသနိကအေဆာက္အအံုေတြ မီး႐ိႈ႕ဖ်က္ဆီးခံရတာတို႔၊ လူေနအိမ္ေတြ ဖ်က္ ဆီးခံရတာတို႔၊ လူေတြ အစုလိုက္ အၿပံဳလုိက္အသတ္ခံရတာတို႔ ျဖစ္ေပၚလာပါတယ္။ ဒီလိုျဖစ္ပ်က္လာတဲ့အေပၚမွာ အထူးသျဖင့္ ဗုဒၶဘာသာဘုန္းေတာ္ႀကီးေတြ၊ အစၥလာမ္ဘာသာေရးေခါင္းေဆာင္ေတြဟာ ခရစ္ယာန္နဲ႔ ဟိႏၵဴဘာ သာေရးေခါင္းေဆာင္ေတြပါ ပူးေပါင္းၿပီး ဘာသာေရး႐ႈေထာင့္က ေျဖရွင္းခဲ့ၾကပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ျပသနာက မၿပီးခဲ့ပါ ဘူး။ ဒီေန႔မွာ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးလုပ္တယ္။ ေနာက္တစ္ေန႔မွာ တစ္ေနရာမွာ ဆူပူမႈက ထပ္ျဖစ္တယ္။ အႀကိမ္ေပါင္း လည္း မနည္းေတာ့ပါဘူး။

အဲဒီေတာ့ ဒီလိုျဖစ္ပ်က္ေနတဲ့ျပသနာကုိ ဘာသာေရးေခါင္းေဆာင္ေတြ ေျဖရွင္းတာ အေျဖမထြက္ပါဘူး။ မေျဖရွင္းႏုိင္ပါဘူး။ ဘာေၾကာင့္လဲဆိုေတာ့ ဒီကိစၥဟာ ဘာသာေရးျပသနာမဟုတ္ေတာ့ဘဲ ႏိုင္ငံေရးျပသနာ ျဖစ္ေန လို႔ပါ။ ဒါေၾကာင့္ ဒီကိစၥကုိ ႏိုင္ငံေရးသမားေတြက ေျဖရွင္းေပးဖို႔လိုအပ္လာပါၿပီ။ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ လူထုကုိယ္စားျပဳ ႏိုင္ငံေရးပါတီေတြ အမ်ားအျပားရွိေနပါၿပီ။ လူထုကုိယ္ စားျပဳ ႏိုင္ငံေရးပါတီေတြ၊ လႊတ္ေတာ္ကုိယ္စားလွယ္ေတြနဲ႔ စုေပါင္းဖြဲ႔စည္းထားတဲ့ အဆင့္ဆင့္ေသာ လႊတ္ေတာ္ မ်ားလည္း ေပၚထြန္းလာပါၿပီ။ ဒီအေရးကိစၥကုိ လႊတ္ေတာ္ေတြမွာတင္ၿပီး ေဆြးေႏြးေပးဖို႔ တိုက္တြန္းေတာင္းဆို လုိက္ပါတယ္။

အဲဒီေတာ့ ဒီကေန႔က်ေနာ္တို႔ ပတ္၀န္းက်င္မွာျဖစ္ေပၚေနတဲ့ ခြဲျခားဖိႏွိပ္ဆက္ဆံမႈဆိုင္ရာ ပံုသ႑ာန္ (Type of Discrimination) ေတြကုိ ေလ့လာၾကည့္လိုက္မယ္ဆိုရင္ အဓိကအားျဖင့္ ေအာက္ပါအတိုင္း အပိုင္း(၄)ပိုင္းကုိ ေတြ႕ျမင္ရမွာျဖစ္ပါတယ္။

(၁) မိမိလူမ်ိဳး၊ မိမိကိုးကြယ္ရာဘာသာက အျခားလူမ်ိဳးစု၊ အျခားသူတို႔ ကုိးကြယ္ရာဘာသာတရားထက္ သာလြန္ သည္ဟူေသာ လူမ်ိဳးေရး၊ ဘာသာေရးခြဲျခားမႈအယူအဆ (Racism)

(၂) အမ်ိဳးသမီးမ်ားသည္ အမ်ိဳးသားမ်ားထက္ နိမ့္က်သည္ဟုယူဆကာ ႏွိမ့္ခ်ဆက္ဆံလိုေသာ အယူအဆ (Sexism)

(၃) ကုိယ္ခႏၶာ မသန္စြမ္းသူမ်ားကုိ နိမ့္က်သူမ်ားဟု ခြဲျခားဆက္ဆံတတ္ေသာ အယူအဆ (Disablism)

(၄) အသက္အရြယ္ႀကီးရင့္သူမ်ားကုိ ပစ္ပယ္ေသာအယူအဆ (Ageism)

ဒီကိစၥေတြ၊ ဒီအေၾကာင္းအရာေတြဟာ ဒီကေန႔ က်ေနာ္တို႔ရဲ႕ပတ္၀န္းက်င္၊ က်ေနာ္တို႔ရဲ႕ လူ႔အဖြဲ႕အစည္း ေတြမွာ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲျခင္း (Change) လုပ္ရမယ့္အေၾကာင္းအရာေတြပါ။ ဒါကုိ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲျခင္း မလုပ္ၾက ဘူးဆိုရင္ ယေန႔ တိုင္းရင္းသားေတြအၾကားမွာ ျဖစ္ပြားေနတဲ့တိုက္ပြဲေတြ၊ ႏိုင္ငံသားအခ်င္းခ်င္းအၾကားမွာရွိတဲ့ လူမႈေရးပဋိပကၡေတြ၊ ဘာသာေရးအၾကမ္းဖက္ကိစၥေတြကုိ ေျဖရွင္းႏိုင္မွာမဟုတ္သလို ႏိုင္ငံေတာ္အတြင္းမွာ ၿငိမ္းခ်မ္းစြာ၊ သဟဇာတျဖစ္စြာ၊ အတူတကြယွဥ္တဲြေနႏိုင္ေရးဟာ ျဖစ္လာစရာအေၾကာင္း မရွိေတာ့ပါဘူး။

က်မ္းျမတ္ကုရ္အာန္ (၆း၁၄၁)မွာ အလႅာဟ္အရွင္ျမတ္က ျပဆိုထားခ်က္အရဆိုရင္ စံုလင္ကြဲျပားမႈ (Diversity) သည္ တစ္မ်ိဳးတစ္စားတည္းျဖစ္မႈထက္ပုိၿပီး အားေကာင္းျပည့္စံုတဲ့သေဘာကုိ ရည္ညႊန္းေနပါတယ္။ အဲဒါေၾကာင့္ က်ေနာ္တို႔ဟာ စံုလင္ကြဲျပားမႈရဲ႕တန္ဖိုး (Valuing Diversity) ကုိ နားလည္လက္ခံဖို႔ လိုအပ္ပါတယ္။ က်ေနာ္တို႔ရဲ႕ပတ္၀န္းက်င္မွာ တိုင္းရင္းသားလူမ်ိဳးစံု၊ ဓေလ့ထံုးတမ္းမ်ိဳးစံု အတူတကြေနထိုင္ၾကတဲ့အတြက္ စံုလင္ ကြဲျပားမႈဆိုင္ရာ အခ်ိတ္အဆက္မိျခင္း (Pluralist Engagement) ရွိဖို႔ လိုအပ္ပါတယ္။ ဒီလိုအခ်ိတ္အဆက္မိဖို႔ ဆိုတာ အတူတကြေနထိုင္ၾကသူမ်ားအၾကားမွာ ေအာက္ပါစိတ္ေနစိတ္ထား(၂)မ်ိဳး ရွိဖို႔လိုအပ္ပါတယ္။

(၁) မိမိမွာ ကြဲျပားျခားနားေသာ ထင္ျမင္ယူဆခ်က္ရွိေပမဲ့ အျခားတစ္ဖက္ရဲ႕ရပ္တည္ခ်က္နဲ႔ စဥ္းစားပံုကုိ ေလးစားနားလည္ေပးရမည္။

(၂) မိမိရဲ႕ရပ္တည္ခ်က္နဲ႔ ထင္ျမင္ခ်က္ကုိ အျခားတစ္ဘက္ရဲ႕ရပ္တည္ခ်က္ ေနရာကေနၿပီး ျပန္ၾကည့္ေပး ရမည္။

ဒါေၾကာင့္ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲျခင္း (Change) ကုိ လိုလားသူမ်ား၊ ေျပာင္းလဲလိုသူမ်ားဟာ တရားေသ၀ါဒကုိ ေဘးဖယ္ၿပီး မိမိရဲ႕အေတြးအျမင္ နယ္နိမိတ္ကုိ ခ်ဲ႕ထြင္ဖို႔လိုအပ္ေၾကာင္း တင္ျပလိုပါတယ္။

အခ်ိန္ျပည့္သြားၿပီျဖစ္လို႔ ဒီတစ္ပတ္ ခြတၱဗါဟ္ကုိ ဒီမွာပဲ နားလိုက္ပါတယ္။

`အတ္စလားမုအလိုင္းကြမ္း´