အၾကမ္းဖက္မႈကို ဘယ္လုိုကာကြယ္ၾကမလဲ ကုရ္အာန္သုေတသီ ဦးတင္၀င္း(LL.B)
အၾကမ္းဖက္မႈကို ဘယ္လုိုကာကြယ္ၾကမလဲ
ကုရ္အာန္သုေတသီ ဦးတင္၀င္း(LL.B)
`အတ္စၥလားမုအလိုင္းကြန္းမ္ ၀ရဟ္မသြလ္လားဟိ ၀ဘရကာသုဟု´
ကမၻာေပၚတြင္ ျဖစ္ပြားေနသည့္ အၾကမ္းဖက္မႈအမ်ားစုသည္ ဘာသာေရးအစြန္းေရာက္မႈ၊ လူမ်ိဳးေရး အစြန္းေရာက္မႈေၾကာင့္ဟု အၾကမ္းဖ်င္းသံုးသပ္ႏိုင္ပါသည္။ သို႔ရာတြင္ အျခားထည့္သြင္းစဥ္းစားရမည့္ အေၾကာင္း အရာမ်ားရွိပါေသးသည္။
အၾကမ္းဖက္မႈ ျဖစ္စဥ္မ်ားတြင္ ပါ၀င္ပတ္သက္ေနသူမ်ားကို ေလ့လာစူးစမ္းၾကည့္လွ်င္ သိရွိႏိုင္ပါသည္။ ယခုအၾကမ္းဖက္မႈျဖစ္ပြားရျခင္း၊ အေၾကာင္းအရင္းမ်ားကို ေလ့လာၾကည့္ပါမည္။ ၂၀၁၀ျပည့္ႏွစ္က အၾကမ္း ဖက္၀ါဒေရးရာ ကၽြမ္းက်င္ပညာရွင္တစ္ဦးက အေမရိကန္အစိုးရအား အႀကံေပးခဲ့သည့္ အထူးအစီရင္ခံစာတစ္ ေစာင္ အေၾကာင္း တင္ျပပါမည္။ အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စုၿငိမ္းခ်မ္းေရး အင္စတီက်ဳ႕ဒ္(Unite States Institute of Peace)က ဘာေၾကာင့္ လူငယ္အခ်ိဳ႕ အယ္လ္ကိုင္ဒါအဖြဲ႕ကို ၀င္ေရာက္ၾကတာလဲ(Why Youth Join Al-Qaeda)ဆိုသည့္ ေခါင္းစဥ္ျဖင့္ အထူးအစီရင္ခံစာတစ္ခုကို ထုတ္ျပန္ခဲ့သည္။ ထိုအစီရင္ခံစာကိုေရးသူမွာ အေမရိကန္စစ္တပ္ စိတ္ဓါတ္စစ္ဆင္ေရး ကၽြမ္းက်င္သူႏွင့္ အၾကမ္းဖက္မႈတိုက္ဖ်က္ေရး ပညာရွင္ ဗိုလ္မွဴးႀကီး ဂၽြန္အမ္မတ္စ္ ဗန္ေဟာစ္ ျဖစ္သည္။ သူ႔အစီရင္ခံစာက အလ္ကိုင္ဒါအဖြဲ႕၏ ႏိုင္ငံျခားစစ္သည္ ၂၀၂၃ဦးကို အင္တာဗ်ဴးျခင္း၊ ေနာက္ေၾကာင္းရာဇ၀င္မ်ားကို ျပန္ေလ့လာျခင္းမ်ားျပဳလုပ္ၿပီး ေရးသားခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။
ဗိုလ္မွဴးႀကီးဂၽြန္က အယ္လ္ကိုင္ဒါအဖြဲ႕သည္ လက္ဆုပ္လက္ကိုင္ ေနရာအတည္တက် အေျခစိုက္လႈပ္ရွား ျခင္းမ်ိဳးမဟုတ္ဘဲ သူ႔ကိုသေဘာက်ေထာက္ခံသည့္ ေနရာအႏွံ႔အျပားက အၾကမ္းဖက္သမားမ်ားမွတစ္ဆင့္ ပံုစံတူ တိုက္ခိုက္မႈမ်ားကို ျပဳလုပ္သြားသည့္ အဖြဲ႔အစညး္ျဖစ္သည္။ အယ္လ္ကိုင္ဒါ အဓိကပစ္မွတ္ထားစည္း႐ံုးသူမ်ား ကေတာ့ လူငယ္မ်ားသာျဖစ္သည္ဟု ဗိုလ္မွဴးႀကီးဂၽြန္ကဆုိသည္။ အယ္လ္ကုိင္ဒါအဖြဲ႕ကို အထိေရာက္ဆံုး တိုက္ခိုက္သည့္ ဗ်ဴဟာသည္ တပ္ဖြဲ႕၀င္သစ္အင္အားတိုးမလာရန္ ႀကိဳးပမ္းအားထုတ္ျခင္းျဖစ္သည္။
အယ္လ္ကုိင္ဒါအဖြဲ႕သို႔ ၀င္ေရာက္ၾကသည့္ ႏိုင္ငံျခားသားစစ္သည္ ၂၀၂၃ဦးကို ေလ့လာၿပီးသည့္အခါ ဗိုလ္မွဴးႀကီးဂၽြန္က လူငယ္ေလးမ်ိဳးကို ခြဲထုတ္လိုက္သည္။ ထိုလူငယ္မ်ားကို ဗိုလ္မွဴးႀကီးဂၽြန္က တစ္စံုတစ္ရာကို ရွာေဖြၾကသူမ်ား seekers ဟုဆိုသည္။
ပထမတစ္မ်ိဳးက ကလဲ့စားေခ်မႈကို ရွာေဖြၾကသူမ်ား(The Revenge Seekers)ျဖစ္သည္။ ထိုသူမ်ားက မိမိတို႔ပတ္၀န္းက်င္ လူ႔အဖြဲ႕အစည္းမွာ ဖိႏွိပ္ခံရသူ သားေကာင္အျဖစ္ ပစ္မွတ္ထားခံရသူမ်ားျဖစ္သည္။ ဂုဏ္ သိကၡာ က်ဆင္းမႈႏွင့္အလိုမက်မႈမ်ားက ထိုသူမ်ားကို အၾကမ္းဖက္၀ါဒဆီသို႔ တြန္းပို႔ေပးသည္။ ဗိုလ္မွဴးႀကီးဂၽြန္က တန္းတူညီမွ်မႈ လူငယ္မ်ားကို လူ႔အဖြဲ႕အစည္း၏ ႏိုင္ငံေရးတြင္ပါ၀င္ေဆာင္ရြက္ေစမႈတို႔က ကုထံုးမ်ားျဖစ္သည္ဟု ေျပာသည္။ ေဒါသႏွင့္အလိုမက်မႈမ်ားကို မွန္ကန္သည့္ထြက္ေပါက္ ေပးဖို႔လိုေၾကာင္းသူကေျပာျပသည္။
ဒုတိယအမ်ိဳးအစားကေတာ့ ကိုယ့္အခန္းက႑ကို ရွာေဖြသူမ်ား(The Status Seekers)ျဖစ္သည္။ ယခု အမ်ိဳးအစားကေတာ့ မိမိပတ္၀န္းက်င္မွာ ကိုယ့္အခန္းက႑ ေပ်ာက္ဆံုးေနၾကသူမ်ားျဖစ္သည္။ ကိုယ့္လူ႔အဖြဲ႕ အစည္းမွာ အေရးပါခြင့္မရသူ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ေပ်ာက္ဆံုးေနသူ၊ လူ႔အဖြဲ႕အစည္းက ေမ့ေလ်ာ့ခံထားရသူမ်ားျဖစ္ သည္။ ထိုသူမ်ားက တစ္စံုတစ္ရာကို ထူးထူးျခားျခားျပဳလုပ္ျခင္းျဖင့္ ကိုယ့္အခန္းက႑ကို အၾကမ္းဖက္ရယူၾကေလ့ ရွိသည္။ ပတ္၀န္းက်င္မွာ နိမ့္ခ်ဆက္ဆံရသူ မိမိကိုယ္ကို ေပ်ာက္ဆံုးေနသူမ်ားလည္း ပါ၀င္သည္။ ဗိုလ္မွဴးႀကီး ဂၽြန္ ေျပာသည့္ အခ်က္သာမွန္ကန္ခဲ့လွ်င္ လူငယ္မ်ားအတြက္ အလုပ္အကိုင္အခြင့္အလမ္းမ်ား ဖန္တီးေပးမႈ၊ သူတို႔ဘ၀ အတြက္ အျပဳသေဘာေဆာင္သည့္ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္အခြင့္အလမ္းမ်ား ပ့ံပိုးေပးမႈက အေရးပါသည့္ ဗ်ဴဟာျဖစ္သည္။ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ရွိေနျခင္းသည္ လူတစ္ဦးအတြက္အျပဳသေဘာေဆာင္သည့္ အနာဂါတ္ကို တည္ေဆာက္ဖို႔ အခြင့္ အလမ္းျဖစ္သည္။
တတိယအမ်ိဳးအစားကေတာ့ အမွတ္လကၡဏာကို ရွာေဖြၾကသူမ်ား(The Identity Seekers)ျဖစ္သည္။ အမွတ္လကၡဏာရွာေဖြၾကသူမ်ားကေတာ့ မိမိအသိုင္းအ၀ိုင္းတြင္ ရပ္တည္မႈေပ်ာက္ဆံုးၿပီး တြယ္ရာမဲ့ၾကသူမ်ား ျဖစ္သည္။ ဘ၀တြင္ အ႐ွံဳးႏွင့္ရင္ဆိုင္ရၿပီး မည္သည့္ပတ္၀န္းက်င္၊ မည္သည့္အဖြဲ႕အစည္းမ်ားတြင္မွ ပါ၀င္ခြင့္ မရၾကသူမ်ားျဖစ္သည္။ သူတို႔သည္ အစုအဖြဲ႕လကၡဏာ(Group Identity)ကို လိုခ်င္သူမ်ားျဖစ္သည္။ လူငယ္ အားလံုးလိုလိုမွာ အစုအဖြဲ႕တစ္ခုခုကို ပါ၀င္ပတ္သက္လိုသည့္ ဆႏၵရွိၾကသည္ဟု ဗိုလ္မွဴးႀကီးဂၽြန္ကဆိုသည္။ ရပ္ကြက္ထဲက လူမိုက္ဂိုဏ္းထဲကို ၀င္မည္လား၊ အမ်ားအတြက္ေကာင္းက်ိဳးျပဳသည့္ အသင္းအဖြဲ႕ထဲကို ၀င္မည္ လားဆိုသည္က ေရြးခ်ယ္စရာျဖစ္သည္။ အဖြဲ႕အစည္းတစ္ခုမွာ ပါ၀င္ပတ္သက္မွသာ မိတ္ေဆြရဲေဘာ္ရဲဘက္ႏွင့္ သူလိုခ်င္သည့္ အခန္းက႑ကိုရမည္ျဖစ္သည္။ ကိုယ့္လူ႔အဖြဲ႕အစည္း၏ အေရးအရာကိစၥမ်ားမွာ လူငယ္မ်ားပါ၀င္ ေဆာင္ရြက္ခြင့္ရေရးအတြက္ အဖြဲ႕အစည္းမ်ား ထူေထာင္ေပးျခင္းႏွင့္ လူငယ္မ်ား၏အခန္းက႑ကို အားေပးျခင္း မ်ား ျပဳလုပ္သင့္ပါသည္။ လူငယ္တို႔၏ ေကာင္းျမတ္ေသာ တက္ၾကြမႈကို အျပဳသေဘာေဆာင္သည့္ ပတ္၀န္းက်င္ ကို ပ်ိဳးေထာင္ေပးျခင္းျဖင့္ တည့္မတ္သင့္ပါသည္။၏
ေနာက္ဆံုးတစ္မ်ိဳးကေတာ့ အေၾကာက္တရားကို ရွာေဖြၾကသူမ်ား(The Thrill Seekers)ျဖစ္သည္။ ယခု အုပ္စုသည္ အယ္လ္ကိုင္ဒါ အဖြဲ႕၀င္မ်ားထဲတြင္ အနည္းဆံုးအမ်ိဳးအစားျဖစ္သည္။ ၅ရာခိုင္ႏႈန္းေအာက္မွသာ ရွိသည္ဟု ဗိုလ္မွဴးႀကီးဂၽြန္ကဆိုသည္။ ထိုသူမ်ားက အဓိပၸါယ္မရွိသည့္ဘ၀ကို စြန္႔ခြာၿပီး စြန္႔စားမႈကို ရွာေဖြလိုသူ လူငယ္မ်ားျဖစ္သည္။ သူတို႔၏စြန္႔စားလိုစိတ္မ်ားက သူတို႔ကို လမ္းမွားဆီေခၚေဆာင္သြားျခင္းျဖစ္သည္။
ဗိုလ္မွဴးႀကီးဂၽြန္ေျပာခဲ့သည့္ လူငယ္အမ်ိဳးအစားေလးမ်ိဳးကို ျပန္လည္သံုးသပ္ရလွ်င္ အၾကမ္းဖက္၀ါဒကို တိုက္ဖ်က္သည့္အေကာငး္ဆံုးမဟာဗ်ဴဟာမွာ တရားမွ်တသည့္ လူ႔ပတ္၀န္းက်င္ကို ထူေထာင္မႈ၊ ခြဲျခားႏွိမ့္ခ်ျခင္းကို လက္မခံမႈ၊ အလုပ္အကိုင္အခြင့္အလမ္းမ်ား ဖန္တီးေပးႏိုင္မႈ၊ လူငယ္မ်ားကို အသိအမွတ္ျပဳပ်ိဳးေထာင္မႈမ်ားျဖစ္ သည္။ အၾကမ္းဖက္မႈႏွင့္ပတ္သက္လွ်င္ မည္သည့္အဖြဲ႕အစည္း၊ လူမ်ိဳးဘာသာကိုမွ် မ်က္ႏွာသာေပးျခင္းမရွိဘဲ တိတိက်က် အေရးယူျခင္းျဖစ္သည္။
ဤေတြ႕ရွိခ်က္မ်ားသည္ အၾကမ္းဖက္မႈမ်ားျဖစ္ပြားေစႏိုင္သည့္ လကၡဏာမ်ားႏွင့္ ကုစားနည္းမ်ားျဖစ္ သည္။ အၾကမ္းဖက္မႈျဖစ္စဥ္မ်ားတြင္ အၾကမး္ဖက္မႈကို ျဖစ္ပြားေစသည့္ လႈံ႕ေဆာ္မႈမ်ားကလည္း အဓိက အေၾကာင္းရင္းတစ္ရပ္အျဖစ္ ပါ၀င္လ်က္ရွိသည္ ယခုအခါ ျမန္မာျပည္တြင္ အၾကမ္းဖက္မႈမ်ား ေပၚေပါက္လာေစရန္ အတြက္ မီဒီယာမ်ားမွတဆင့္ လႈံ႔ေဆာ္မႈမ်ား ထင္ထင္ရွားရွားျပဳလုပ္လာၾကသည္။ လြန္ခဲ့ေသာႏွစ္ပတ္ခန္႔က( အမွတ္၄၄- ေအာက္တိုဘာ ၁၇ ရက္ ၂၀၁၄ခုႏွစ္)ထုတ္ ေအာင္ေဇယ်တုဂ်ာနယ္တြင္ မြတ္ဆလင္မ္မ်ား အၾကမ္း ဖက္လာေစရန္အတြက္ တမန္ေတာ္မုဟမၼဒ္ႏွင့္ပတ္သက္၍ ေစာ္ကားမႈမ်ားျပဳလုပ္လာပါသည္။ အယ္ဒီတာခ်ဳပ္ ေမာင္ေသြးခၽြန္ ဦးစီးထုတ္ေ၀ေသာ ထိုဂ်ာနယ္မွ အခ်က္အလက္တစ္ခ်ိဳ႕ကို ေကာက္ႏုတ္ေဖာ္ျပပါမည္။
ေဆာင္းပါးရွင္ သူရိယဦးေအာင္(ေမာရိသွ်)ေရးသည့္ အစြန္းေရာက္၀ါဒနိဒါန္း၏ ေခါင္းစဥ္ေအာက္တြင္ `အစၥလာမ္ဘာသာသည္ ကမၻာေပၚ၌ ဒုတိယအမ်ားဆံုး ကိုးကြယ္ခံရသည့္ ဘာသာျဖစ္သည္။ အစြန္းေရာက္သည့္ Extremism အား ေမြးဖြားေစေသာဘာသာျဖစ္သည္။ အစၥလာမ္ဘာသာေၾကာင့္ လူသားေပါင္းမ်ားစြာ အခ်ည္းႏွီး ေသဆံုးခဲ့ရသည္။´
`မုိဟာမက္သည္ မကၠာမက အျခားေဒသမ်ားအားလည္း ဂ်ီဟတ္ျပဳခဲ့သည္။ ခရီးသြား ဂ်ဴး၊ ခရစ္ယာန္၊ ပါရွန္း၊ အီဂ်စ္ ကုန္သည္တို႔ကို ဦးေဆာင္တိုက္ခုိက္ဓားျပျပဳခဲ့သည္။´
`အာရပ္မြတ္ဆလင္၊ အိႏိၵယမြတ္ဆလင္တို႔သည္ မေလးရွား၊ အင္ဒိုနီးရွားသို႔ေရာက္ၿပီး ဂ်ီဟတ္ျပဳကာ အစၥလာမ္ႏိုင္ငံျပဳလိုက္သည္။ နဂိုမူလဘာသာသည္ ဂ်ီဟတ္တည္းဟူေသာ စစ္မက္ေၾကာင့္ လူမ်ိဳးျပဳန္းတီးသြားရ ေလသည္။´
`ယေန႔ေခတ္အထိ ယင္းအစၥလာမ္၀ါဒသည္ ကမၻာအားႏွိပ္စက္လ်က္ရွိတုန္းပင္။ အာရပ္လူမ်ိဳးတို႔အား ယဥ္ေက်းေစေသာ္လည္း အျခားလူမ်ိဳးတို႔အား ဒုကၡသာေပးကာ ပူေလာင္စြာေနရ၏။ ´
ထိုဂ်ာနယ္မွာပင္ ေဆာင္းပါးရွင္ ေဇာ္ဟိန္း(ဇင္းက်ိဳက္)ေရးသည့္ ေဆာင္းပါးတြင္လညး္ အစၥလာမ္ကို ရည္ညႊန္း၍ ေရးထားတာကေတာ့ ` မထိမ္းျမားပဲနဲ႔ စိတ္ႀကိဳက္မုဒိမ္းက်င့္ခြင့္ ေပးထားတာဟာလည္း ဘယ္ေလာက္ စက္ဆုပ္စရာေကာင္းပါသလဲ။ လူ႔ယဥ္ေက်းမႈနဲ႔ ဘယ္ေလာက္ဆန္႔က်င္ေနပါသလဲ။ ကိုယ္ခ်င္းစာၿပီး စဥ္းစားၾကည့္ ပါ။ အလႅာဟ္အရွင္ျမတ္က အမိန္႔ေပးခြင့္ျပဳထားတာကို ယဥ္ေက်းေသာ လူ႔အသိုင္းအ၀ိုင္းက လက္ခံသေဘာတူ ႏိုင္ပါ့မလား။ တူႏိုင္စရာေကာ ရွိပါ့မလား။ တမန္ေတာ္မုဟမၼဒ္သခင္၏၀ါဒကို ဆက္လက္ေလ့လာၾကည့္ရာ ပိုက္ဆံ ကိုသာအဓိကထားၿပီး လူ႔က်င့္၀တ္ကို ပိုက္ဆံေလာက္မွ တန္ဖိုးမထားရာ ေရာက္ေနေၾကာင္း ေတြ႕ရတယ္။´
`မိတ္ေဆြတို႔ကိုယ္တိုင္ ပိုသိခ်င္ရင္ ကုရ္အာန္က်မ္းကို ကိုယ္တိုင္ဖတ္ပါ။ နားလည္ေအာင္ဖတ္ပါ။´ဟူ၍ ေရးထားသည္ကို ေလ့လာေတြ႕ရွိႏိုင္ပါသည္။
ကုရ္အာန္ကို နားလည္ေအာင္ဖတ္ရမည္မွာ ေဆာင္းပါးရွင္တို႔ ကိုယ္တိုင္ျဖစ္သည္။ ကုရ္အာန္ကို တစ္ႀကိမ္ တစ္ခါေလာက္ ဖတ္ၾကည့္မိလွ်င္ပင္ ထိုကဲ့သို႔ ေရးသားေတာ့မည္မဟုတ္ေပ။ အစၥလာမ္အေၾကာင္းကို အေျခခံက စၿပီး ဘာတစ္ခုမွ မသိပဲ ေ၀ဖန္၊ ပုတ္ခတ္၊ ေစာ္ကားေနသည္က ေအာက္တန္းက်လြန္းပါသည္။ အင္မတန္႐ိုင္းစိုင္း ေစာ္ကား ေအာက္တန္းက်သည့္ သံုးႏႈံးထားပံုကိုၾကည့္လွ်င္ အျပဳသေဘာျဖင့္ ေ၀ဖန္သည္ဟု မည္သို႔မွ် လက္မခံ ႏိုင္ပါ။ အစၥလာမ္ကို မည္သူမဆို အေထာက္အထားျဖင့္ ေ၀ဖန္ခြင့္ရွိပါသည္။ ေစာ္ကားသည္ကိုေတာ့ မည္သူမွ် လက္မခံႏိုင္ပါ။ ျမန္မာျပည္၏ လတ္တေလာ ႏိုင္ငံေရးအေျခအေနတြင္ လူမ်ိဳးေရး၊ ဘာသာေရး အေျခခံသည့္ ျပႆနာမ်ား မၾကာခဏျဖစ္ေပၚေနပါသည္။ ဒီလို မဟုတ္မမွန္၀ါဒျဖန္႔ခ်ိမႈမ်ားသည္ လူမ်ိဳးေရး မုန္းတီးမႈ၊ ဘာသာ ေရးမုန္းတီးမႈမ်ားကို ျဖစ္ေပၚလာေစၿပီး မြတ္ဆလင္မ္ေတြသာမက ျမန္မာျပည္တစ္၀ွမ္း ေအးခ်မ္းစြာ ေနထိုင္လို သည့္ ႏိုင္ငံသားအားလံုးကို ေစာ္ကားေနျခင္းသာလွ်င္ျဖစ္ပါသည္။ တစ္နည္းအားျဖင့္ အၾကမ္းဖက္မႈ ျဖစ္ေပၚလာေစ ရန္အတြက္ လႈံ႕ေဆာ္ေနျခင္းသာျဖစ္သည္။
ဂ်ာနယ္၏ဦးတည္ခ်က္ကို ၾကည့္လွ်င္လည္း `တိုင္းျပဳ၊ ျပည္ျပဳ၊ သာသနာျပဳ´ဟုဆိုေသာ္လည္း ဂ်ာနယ္တစ္ခုလံုးတြင္ အစၥလာမ္မုန္းတီးေရး ေဆာင္းပါးမ်ားျဖင့္သာ ျပည့္ႏွက္ေန သည္။ မြတ္ဆလင္မ္မ်ားအား ေစာ္ကားေနျခင္းသည္ တိုင္းျပည္ကို အက်ိဳးျပဳျခင္းျဖစ္ပါသလား။ သာသနာျပဳဟု ဆိုေသာ္လည္း မိမိဘာသာ၊ သာသနာတည္တံ့ျပန္႔ပြားေရးအတြက္ အျခားဘာသာ သာသနာအား ေစာ္ကားေနျခင္း မွာ စစ္မွန္ေသာ သာသနာျပဳျခင္းဟု ေခၚဆိုႏိုင္ပါမည္လား။ ထိုဂ်ာနယ္၏ ေရးသားေဖာ္ျပခ်က္မ်ားကား မည္သည္ႏွင့္အလား သ႑ာန္တူသနည္းဟု ဆိုရေသာ္ တန္ဖိုးႀကီးလွေသာ ပတၱျမားရတနာတို႔အား အေရာင္မွိန္သြားေစဖို႔ အတြက္ ၀က္တို႔၏ကိုယ္ခႏၶာျဖင့္ ပြတ္တိုက္သည္ႏွင့္တူေနပါေတာ့သည္။ သို႔ရာတြင္ လူမိုက္၊ လူ႔ဗာလတို႔က မုဟမၼဒ္၏ ဂုဏ္သိကၡာႏွင့္ အစၥလာမ္အား ေစာ္ကားေနေသာ္လည္း ကမၻာ့ေတြးေခၚရွင္မ်ား၊ ကမၻာ့ေခါင္းေဆာင္မ်ား က အံ့ၾသဘနန္း ခ်ီးမြမ္းခန္းဖြင့္ထားသည္ကိုေတာ့ ေဖာ္ျပရေပဦးမည္။ အစၥလာမ္ႏွင့္မုဟမၼဒ္၏ ဂုဏ္သိကၡာကို ကုရ္အာန္ကို ကိုးကားေဖာ္ျပလိုေသာ္လည္း၊ ကုရ္အာန္ကို မယံုၾကည္သူတို႔အတြက္ ကၽြဲပါးေစာင္းတီးသကဲ့သို႔ ျဖစ္မည္စိုး၍ မညႊန္းဆိုေတာ့ပါ။ ကမၻာေက်ာ္ ၿဗိတိန္နိကယ္ စြယ္စံုက်မ္း၏ ကုရ္အာန္ဟူေသာ ေ၀ါဟာရေအာက္တြင္ “Most successful of all prophets and religious personalities” (Encyclopaedia Britannica) `တမန္ေတာ္ အားလံုးႏွင့္ ဘာသာေရးဆိုင္ရာ အရည္အေသြးတိုးတက္မႈရေအာင္၊ ျပဳမူေအာင္ ေဆာင္ရြက္ရာတြင္ ေအာင္ျမင္မႈ အရဆံုးေသာ ပုဂၢိဳလ္ဟူ၍ ေဖာ္ျပထားသည္။´
ျပင္သစ္ေတြးေခၚပညာရွင္ ေဗာ္လ္တဲယားက မုဟမၼဒ္အား “The author of the most complete, the most sudden and the most extraordinary revolution that has ever come over any nation upon the earth” (Voltaire). `ကမၻာ့မည္သည့္ႏိုင္ငံတြင္မွ ေပၚေပါက္ခဲ့ဖူးျခင္းမရွိသည့္ အခ်ိန္တိုေတာင္း၍ ၿပီးျပည့္စံုသည့္ အေျပာင္ေျမာက္ဆံုးေသာ ေတာ္လွန္ေရးကို စတင္ေဖာ္ေဆာင္ႏိုင္သူ´ အျဖစ္ခ်ီးက်ဴးဂုဏ္ျပဳထားသည္။
၁၉ ရာစု၏ ထင္ရွားေက်ာ္ၾကားေသာ အဂၤလိပ္စာေရးဆရာႀကီး ဆာေသာမတ္စ္ကာလိုင္းက သူ႔ရဲ႕ Hero and Hero Worship စာအုပ္တြင္ “From an early age, he had been remarked as a thoughtful man. His companions named him Al-Amin, the Faithful. A man of truth and fidelity ; true in what he did, in what spoke and thought.” (Sir Thomas Carlyle) ` တမန္ေတာ္ မျဖစ္ခင္အေစာပိုင္းကာလတြင္ မုဟမၼဒ္သည္ ေတြးေခၚေျမာ္ျမင္ႏိုင္စြမ္းရွိသူအျဖစ္ သတ္မွတ္ခံထားရသူျဖစ္သည္။ မိတ္ေဆြအေပါင္းအသင္းမ်ားက သူ႔ကို အလ္-အမင္း(သစၥာ၀ါဒီ)ဟူ၍ ေခၚဆိုၾကသည္။ တိက်မွန္ကန္သူ၊ သစၥာေစာင့္ထိန္းသူျဖစ္ၿပီး အမွန္ကိုအမွန္အတိုင္း စဥ္းစားေတြးေခၚ၍ ေဆာင္ရြက္တတ္သူျဖစ္သည္။´ဟူ၍ ေဖာ္ထုတ္ေရးသားခဲ့ပါသည္။
ျပဇာတ္ႏွင့္ သေရာ္စာေရးရာတြင္ ထူးျခားေျပာင္ေျမာက္လွသည့္ ၿဗိတိသွ်စာေရးဆရာႀကီး ေဂ်ာ့ဂ်္ဘာနဒ္ ေရွာက (The Genuine Islam, Singapore, Vol-1, No.8, 1936)တြင္ “I believe if a man like him were to assume the dictatorship of the modern world, he would succeed in solving its problems in a way that would bring in much needed peace and happiness.” (George Bernard Shaw). ` မုဟမၼဒ္လို ပုဂိၢဳလ္တစ္ဦးဦးဟာ ေခတ္သစ္ကမၻာ၌ အာဏာပိုင္စိုးသူသာျဖစ္ခဲ့မည္ ဆိုလွ်င္ ျပႆနာအရပ္ရပ္ကို ေအာင္ျမင္စြာ ေျဖရွင္းေပးႏိုင္မွာျဖစ္တယ္။ လူသားမ်ားလိုအပ္ေနသည့္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ႏွင့္ ေပ်ာ္ရႊင္ခ်မ္းေျမ့မႈမ်ားကို ယူေဆာင္ ေပးႏိုင္မွာျဖစ္တယ္။´ ဆိုၿပီးေဖာ္ျပထားပါသည္။
Quoted in Christian Cherfil BONAPARTE ET ISLAM(PARIS 1914)တြင္ ျပင္သစ္စစ္ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီး နပိုလီယံကလည္း “I hope the time is not far off when I shall be able to unite all the wise and educated men of all the countries and establish a uniform regime based on the principles of the Qur’an and which alone are true and which alone can lead men to happiness.” (Napoleon Bonaparte) `တိုင္းျပည္ေဒသအသီးသီးမွာ ရွိေနၾကသည့္ အသိပညာရွင္၊ အတတ္ပညာရွင္မ်ား ပါ၀င္သည့္ ပညာတတ္လူ႔အလႊာတစ္ရပ္ကို စုစည္းၿပီး တစ္သမတ္ တည္း တူညီသည့္အုပ္ခ်ဳပ္ေရး ေခတ္စနစ္တစ္ခုကို ထူေထာင္ႏိုင္မည့္အခ်ိန္ကာလ သိပ္မေ၀းေတာ့ဘူး လို႔ ကၽြန္ေတာ္ ေမွ်ာ္လင့္ပါတယ္။ က်မ္းျမတ္ကုရ္အာန္ရဲ႕ စညး္မ်ဥ္းမ်ားသည္ တိက်မွန္ကန္ၿပီး ယင္းစည္း မ်ဥ္းစနစ္ကသာလွ်င္ လူတို႔အား ေပ်ာ္ရႊင္ခ်မ္းေျမ့မႈကို ေဆာင္ၾကဥ္းေပးႏိုင္ပါလိမ့္မယ္။´ လို႔ ရည္ညႊန္းေဖာ္ထုတ္ခဲ့ပါသည္။
အိႏိၵယႏိုင္ငံရဲ႕ အဓိပတိမဟတၱမဂႏၵီကလည္း (M.K Gandhi, YOUNG INDIA, 1942) တြင္ ဤသို႔ မွတ္ခ်က္ျပဳခဲ့သည္။ “I became more than ever convinced that it was not the sword that won a place for Islam in those days in the scheme of life. It was the rigid simplicity, the utter self – effacement of the Prophet the scrupulous regard for pledges, his intense devotion to his friends and followers his intrepidity, his fearlessness, his absolute trust in God and his own mission. These and not the sword carried everything before them and surmounted every obstacle. When I closed the second volume (of the Prophet’s birgraphy), I was sorry there was not more for me to read of that great life.” ( Mahatama Gandhi) `တမန္ေတာ္ရဲ႕ အတၳဳပတၱိက်မ္းဂန္ကို ဖတ္ၿပီးတဲ့ အခါ အစၥလာမ္ဟာ ဓားမိုးျဖန္႔ခ်ိခဲ့တယ္ဆိုတာ မဟုတ္ေၾကာင္း ယံုၾကည္ထားတဲ့ ကၽြန္ေတာ့္ရဲ႕ယံုၾကည္ ခ်က္ဟာ ပိုၿပီးခိုင္ၿမဲသြားပါေတာ့တယ္။ တမန္ေတာ္ မုဟမၼဒ္ဟာ ကိုယ္က်ိဳးလံုး၀မထားျခင္း၊ ဘ၀ကို ႐ိုးရွင္းစြာေနထိုင္ျခင္း၊ ကတိသစၥာေစာင့္ထိန္းလိုက္နာျခင္း၊ မိတ္ေဆြအေပါင္းအသင္းမ်ားႏွင့္ သူ႔ေနာက္ လုိက္တို႔အား ႀကီးမားေသာ ခ်စ္ေမတၱာသံေယာဇဥ္တို႔ျဖင့္ ေပါင္းသင္းဆက္ဆံျခင္း၊ ရဲစြမး္သတိၱရွိျခင္း၊ ေၾကာက္ရြံ႕မႈကင္းမဲ့ျခင္း၊ အလႅာဟ္အရွင္ေပၚ၍ အျပည့္အ၀ယံုၾကည္လိုက္နာျခင္း၊ ထမ္းေဆာင္ရမည့္ တာ၀န္၀တၱရားမ်ားကို ေက်ပြန္စြာထမ္းေဆာင္ႏိုင္ျခင္းတို႔ေၾကာင့္ အစၥလာမ္က လႊမ္းမိုးေအာင္ျမင္သြား ျခင္းျဖစ္တယ္။ ဤအေၾကာင္းတရားမ်ားေၾကာင့္သာလွ်င္ ႀကီးမားသည့္ အခက္အခဲအတားအဆီးမ်ားကို ၿဖိဳဖ်က္ေက်ာ္လႊားၿပီး အေကာင္အထည္ေဖာ္ႏုိင္ျခင္းျဖစ္တယ္။ ကၽြန္ေတာ္ဟာ တမန္ေတာ္မုဟမၼဒ္ရဲ႕ အတၳဳပတၱိ ဒုတိယတဲြကို ဆံုးခန္းတိုင္ေအာင္ ဖတ္ၿပီးသြားတဲ့အခါမွာ တမန္ေတာ္မုဟမၼဒ္ကဲ့သို႔ ႀကီးျမတ္ သည့္ ေနာက္ထပ္ အတၳဳပတၱိစာအုပ္ဖတ္ရန္ ကၽြန္ေတာ့္ထံတြင္ မရိွေတာ့သည္ကို ႏွေျမာတသ၀မ္းနည္းမိ ေနပါေတာ့သည္။´
မဟတၱမဂႏၵီဆိုသည့္ ပုဂၢိဳလ္သည္ အရာရာကို တြန္းလွန္သည့္အခါ အၾကမ္းမဖက္ သည့္၀ါဒကို လက္ကိုင္ထားသူျဖစ္သည္။ ထိုကဲ့သို႔ေသာ ပုဂၢိဳလ္၏ တမန္ေတာ္အား႐ွဳျမင္သံုးသပ္ခ်က္ ျဖစ္သည္။
ယခုေဖာ္ျပခ်က္မ်ားသည္ ကမၻာေက်ာ္ပုဂၢိဳလ္မ်ား၏ အစၥလာမ္ႏွင့္ တမန္ေတာ္အေပၚ ႐ွဳျမင္ သံုးသပ္ခ်က္ ျဖစ္သည္။ ထို႔ေၾကာင့္တမန္ေတာ္အေပၚ ေ၀ဖန္ေတာ့မည္ဆိုလွ်င္ အစၥလာမ္ကို ေသေသ ခ်ာခ်ာ ေလ့လာသံုးသပ္ၿပီးမွ ေ၀ဖန္ၾကေစလိုပါသည္။ ကမၻာ့မြတ္ဆလင္မ္အားလံုးတို႔၏ အသဲႏွလံုး ပိုင္ရွင္ျဖစ္ေသာ တမန္ေတာ္ကို အေျခအျမစ္မရွိဘဲ အေထာက္အထားမဲ့ ေ၀ဖန္ေစာ္ကားလာမည္ဆိုပါက ကမၻာေပၚရွိ မြတ္ဆလင္မ္အားလံုးတို႔အား အၾကမ္းဖက္မႈျဖစ္ေပၚလာေစရန္ ရည္ရြယ္၍ လႈံ႕ေဆာ္ ေနျခင္းျဖစ္သည္ဟု သံုးသပ္မိပါသည္။ ေအာင္ေဇယ်တုဂ်ာနယ္၏ ေရးသားေဖာ္ျပခ်က္မ်ားသည္ ျမန္မာျပည္ရွိ မြတ္ဆလင္မ္တို႔သာမက ကမၻာ့မြတ္ဆလင္မ္တို႔ကိုပါ အၾကမး္ဖက္မႈျဖစ္လာေစရန္ ေသြးထိုးလႈံ႕ေဆာ္ေနပါသည္။ အာဏာပို္င္မ်ားအေနျဖင့္ ထိထိေရာက္ေရာက္ အေရးယူသင့္ပါသည္။ ေရွ႕ပိုင္းတြင္ ေဖာ္ျပသည့္ အၾကမ္းဖက္မႈမ်ားျဖစ္ေပၚလာေစရန္ ႏိုင္ငံသားမ်ား အေပၚတြင္ ခြဲျခားဆက္ဆံျခင္းမ်ိဳးမရွိဘဲ အၾကမ္းဖက္မႈႏွင့္ပတ္သက္လွ်င္ မည္သည့္အဖြဲ႕အစည္း၊ လူမ်ိဳးဘာသာကိုမွ် မ်က္ႏွာသာမေပးဘဲ တိတိက်က် အေရးယူရမည္သာျဖစ္သည္။ အေျခခံဥပေဒ၌လည္း ႏိုင္ငံသားမ်ားကို ခြဲျခားဆက္ဆံျခင္းမရွိဘဲ ကူညီေစာင့္ ေရွာက္ရမည္ဟုဆိုထားသည္။
၂၀၀၈ အေျခခံဥပေဒပုဒမ(၃၆၃)တြင္ `ႏိုင္ငံေတာ္သည္ အသိအမွတ္ျပဳထားေသာ ဘာသာ၊ သာသနာမ်ားကို တတ္ႏိုင္သမွ် ကူညီေစာင့္ေရွာက္မည္။´
ပုဒ္မ (၃၆၄)တြင္ `ႏိုင္ငံေရးကိစၥအလို႔ငွာ ဘာသာ သာသနာကို အလြဲသံုးစားမျပဳရ။ ထို႔ျပင္ လူမ်ိဳးေရးေၾကာင့္ေသာ္လည္းေကာင္း၊ ဘာသာေရးေၾကာင့္ေသာ္လည္းေကာင္း တစ္ဖက္ႏွင့္တစ္ဖက္ ၊ တစ္ဂိုဏ္းႏွင့္တစ္ဂိုဏ္း မုန္းတီးျခင္း၊ ရန္မူျခင္း၊ စိတ္၀မ္းကြဲျခင္းတစ္မ်ိဳးမ်ိဳး ေပၚေပါက္လာေစရန္ ရည္ရြယ္ေသာ (သို႔မဟုတ္) ေပၚေပါက္လာရန္အေၾကာင္းရွိေသာ အျပဳအမူသည္ ဤဖြဲ႔စည္းပံုအေျခခံ ဥပေဒႏွင့္ဆန္႔က်င္သည္။ ထိုအျပဳအမူမ်ိဳးအတြက္ ျပစ္ဒဏ္ေပးႏိုင္ရန္ ဥပေဒျပဌာန္းႏိုင္သည္။
ထို႔ေၾကာင့္ ႏိုင္ငံသားအားလံုးကို အေျခခံဥပေဒအရ ခြဲျခားဆက္ဆံမႈမရွိဘဲ အျပည့္အ၀ အကာ အကြယ္ေပးရန္လိုအပ္သည္။ မၾကာေသးခင္ကပဲ အယ္လ္ကုိင္ဒါ အၾကမ္းဖက္အဖြဲ႕ေခါင္းေဆာင္ ေအမာန္ အလ္ကာ၀ါဟီရီက အိႏိၵယ၊ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏွင့္ျမန္မာႏိုင္ငံသားမ်ားကို ပစ္မွတ္ထားတိုက္ခိုက္သြားမည္ဟု ေၾကညာထားသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ အယ္လ္ကိုင္ဒါမ်ား ၀င္လာမည္ကို စိုးရိမ္ေနရသည္။ ျမန္မာျပည္က အစြန္းေရာက္မြတ္ဆလင္မ္အခ်ိဳ႕ႏွင့္ ပူးေပါင္းမိမွာကိုလည္း အစိုးရမ်ားအေနျဖင့္ စိုးရိမ္ပူပန္ေနခဲ့ရသည္။ ထိုကိစၥႏွင့္ပတ္သက္၍ အိႏိၵယတြင္ မြတ္ဆလင္မ္အဖြဲ႕အစည္းတစ္ခုက ေၾကညာခ်က္တစ္ေစာင္ထုတ္ ျပန္လို္က္သည္။ ေၾကညာခ်က္တြင္ အယ္လ္ကုိင္ဒါအၾကမ္းဖက္အဖြဲ႕မ်ား အိႏိၵယသို႔လာစရာမလို။ အယ္လ္ကိုင္ဒါအဖြဲ႕အတြက္ အိႏိၵယတြင္ ေျခခ်စရာေျမေနရာမရွိ။ အိႏိၵယ၏ဖြဲ႕စည္းပံုအေျခခံဥပေဒက အိႏိၵယႏိုင္ငံသား မြတ္ဆလင္မ္ျဖစ္သူမ်ားကို အျပည့္အ၀ကာကြယ္ေပးထားၿပီးျဖစ္ေၾကာင္း ေၾကညာခ်က္ တြင္ ေဖာ္ျပထားသည္။
သို႔ရာတြင္ ျမန္မာျပည္၌ ၂၀၀၈ အေျခခံဥပေဒေအာက္တြင္ လူမ်ိဳးေရးေပၚ အေျခခံသည့္ ပဋိပကၡ မ်ားျဖစ္ခဲ့ရသည္။ ၂၀၀၈ အေျခခံဥပေဒေအာက္တြင္ ဘာသာေရးေပၚအေျခခံသည့္ မိတၳီလာအေရးအခင္း ျဖစ္ခဲ့ရသည္။ ၂၀၀၈ အေျခခံဥပေဒေအာက္တြင္ ပဲခူးအေနာက္ဘက္ျခမ္း၊ လား႐ွိဳး၊ ဥကၠံ၊ ျမစ္ေျခတို႔၌ ပဋိပကၡျဖစ္ခဲ့ရသည္။ ၂၀၀၈ အေျခခံဥပေဒေအာက္တြင္ ေဒါသထြက္ေနေသာ လူတစ္စုေၾကာင့္ မြတ္ဆလင္မ္တို႔၏ အသက္အိုးအိမ္စည္းစိမ္မ်ား၊ ဗလီမ်ား၊ စာသင္ေက်ာင္းမ်ား ပ်က္ဆီးခဲ့ရသည္။
အိႏိၵယမွာရွိသည့္ မြတ္ဆလင္မ္အဖြဲ႕အစည္းက ထုတ္ျပန္သည့္ ေၾကညာခ်က္မိ်ဳး၊ ျမန္မာျပည္ရွိ မြတ္ဆလင္မ္မ်ားလည္း ထုတ္ျပန္ခ်င္ၾကသည္မွာ ေသခ်ာပါသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ႏိုင္ငံေတာ္၏ အေျခခံ ဥပေဒ၏ ကာကြယ္ေစာင့္ေရွာက္မႈမ်ားကို အျပည့္အ၀ရရွိပါက ျမန္မာျပည္ရွိ မြတ္ဆလင္မ္မ်ားအားလံုးကို အေျခခံဥပေဒက အျပည့္အ၀အကာအကြယ္ ေပးထားေၾကာင္းကို တညီတညြတ္တည္း ေၾကညာခ်က္ ထုတ္ျပန္ႏိုင္မည္ဟု အျပည့္အ၀အာမခံရဲပါသည္။
ထို႔ေၾကာင့္အေျခအေနအရပ္ရပ္ကို ၿခံဳငံုသံုးသပ္ၾကည့္မည္ဆိုပါက ျမန္မာျပည္အပါအ၀င္ ကမၻာ အႏွံ႔အျပားတြင္ ျဖစ္ပြားေနေသာ အၾကမ္းဖက္မႈမ်ားသည္ မြတ္ဆလင္မ္တို႔၏ အစြန္းေရာက္မႈမ်ားေၾကာင့္ မဟုတ္။ ရွိခဲ့လွ်င္လည္း အနည္းအက်ဥ္းသာျဖစ္မည္။ အမွန္တကယ္၌မူ မြတ္ဆလင္မ္တို႔အား ေသြးထိုး လႈံ႕ေဆာျ္ခင္းအားျဖင့္လည္းေကာင္း၊ အစၥလာမ္ကုိ စနစ္တက်စီမံကိန္းခ်ၿပီး တိုက္ခိုက္ဖ်က္ဆီးျခင္းအား ျဖင့္ေသာ္လည္းေကာင္း၊ မိမိတို႔၏စီးပြားေရးအက်ိဳးအျမတ္၊ ႏိုင္ငံေရးအက်ိဳးအျမတ္မ်ားအတြက္ မြတ္ဆလင္မ္တို႔ နယ္ပယ္အသီးသီး၌ အသံုးခ်ခံေနရသည္။ ထိုိ႔အတြက္ လံုေလာက္ေသာ အေျခခံ အေၾကာင္းရင္းမ်ားရွိသည္။
IS(Islamic State) အဖြဲ႔ဟု ေၾကညာထားသည့္ အၾကမ္းဖက္အဖြ႕ဲေခါင္းေဆာင္ အဗူဗကရ္ဘက္ ရွားသည္ အေမရိကန္ျပည္ထဲေရးဌာနတြင္ အလုပ္လုပ္ကိုင္ဖူးျခင္း၊ ကြယ္လြန္သြားၿပီျဖစ္ေသာ အယ္လ္ ကိုင္ဒါအဖြဲ႕ေခါင္းေဆာင္ အိုစမာဘင္လာဒင္သည္ (CIA)မွ ေလ့က်င့္သင္ၾကားေပးထားသူ ျဖစ္ေနရျခင္း တို႔သည္ အၾကမ္းဖက္မႈျဖစ္ေပၚရသည့္ အေၾကာင္းရင္းမ်ားတြင္ ထည့္သြင္းစဥ္းစားရမည့္ အခ်က္မ်ား ျဖစ္ေနပါသည္။ ကၽြန္ေတာ္တို႔ မသိေသးသည့္ အျခားအေၾကာင္းရင္းမ်ားလည္း ရွိႏိုင္ပါေသးသည္။ ထို႔အျပင္ အေရွ႕အလယ္ပိုင္းေဒသသည္ ကမၻာ့ေရနံအိုင္ႀကီးတည္ရွိရာ အရပ္ေဒသျဖစ္ေသာေၾကာင့္ အေနာက္ တိုင္းႏိုင္ငံမ်ားအတြက္ ႏိုင္ငံေရးအရ၊ စီးပြားေရးအရ မ်က္စိက်စရာျဖစ္ခဲ့ရသည္။ ထိုေဒသတြင္ အခ်င္းခ်င္း ပဋိပကၡျဖစ္ေနမွသာလွ်င္ ႏိုင္ငံေရးအက်ိဳးအျမတ္အတြက္ ေကာင္းစြာ အသံုးခ်လို႔ရမည္ ျဖစ္သည္။ ကမၻာေပၚတြင္ ေခတ္အမီဆံုးလက္နက္ႀကီးမ်ားကို ပိုင္ဆိုင္ေသာ အေနာက္တိုင္းႏိုင္ငံတို႔ သည္ အာဖဂန္စစ္ပြဲ၊ အီရတ္စစ္ပြဲတို႔ကို ရက္သတၱပတ္မွ်ျဖင့္သာ ဆင္ႏႊဲခဲ့ေသာ္လည္း လက္နက္ကိုင္ လူသံုးေသာင္း၀န္းက်င္ေလာက္သာရွိေသာ IS တို႔အား ေရရွည္စစ္ပြဲဆင္ႏႊဲေနၾကသည္။ အာဖဂန္စစ္ပြဲ၊ အီရတ္စစ္ပြဲအၿပီး မၾကာမီ ဆုတ္ခြာေပးခဲ့ရေသာေၾကာင့္ ေျခခ်စရာအေၾကာင္းရင္းမဲ့ေနသျဖင့္ ထိုေဒသတြင္ ပဋိပကၡမ်ားသည္ အၿမဲလိုလိုရွိေနတတ္ၾကပါသည္။
အစၥလာမ္ကိုစနစ္တက် ဖ်က္ဆီးလုပ္ႀကံေနသည့္ အျခားအေၾကာင္းအရင္းမ်ားလည္း ရွိေသး သည္။ ၿဗိတိသွ်နန္းရင္း၀န္ႀကီး မစၥတာဂလက္စတံုးသည္ ၿဗိတိသွ်ပါလီမန္လႊတ္ေတာ္တြင္ အဆိုတစ္ခု တင္သြင္းခဲ့သည္။ ၿဗိတိသွ်အင္ပါယာ တည္တံ့ေစရန္ႏွင့္ မြတ္ဆလင္မ္တို႔အား အၿမဲတန္းလႊမ္းမိုး အႏိုင္ရ ေစရန္ မြတ္ဆလင္မ္တို႔အား က်မ္းေတာျ္မတ္ကုရ္အာန္ကို နားမလည္ႏိုင္ေအာင္ စီမံကိန္းခ် လုပ္ထားရန္ ျဖစ္သည္ဟု အဆိုတင္သြင္းခဲ့သည္။ ဆိုလိုသည္မွာ ပါလီမန္လိုေနရာမ်ိဳးသည္ ဥပေဒျပဳျခင္း၊ ႏိုင္ငံေတာ္ အတြက္ စီမံကိန္းမ်ား ခ်မွတ္ရသည္ျဖစ္ရာ၊ထိုကဲ့သို႔ေသာ ကိစၥမ်ိဳးအတြက္ အစၥလာမ္ကိုဖ်က္ဆီးရန္ စနစ္တက် ျပင္ဆင္ခဲ့သည္ကို သိရွိေစရန္ျဖစ္သည္။
ျမန္မာျပည္ကို အဂၤလိပ္တို႔အုပ္စိုးခ်ိန္၌ အဂၤလိပ္တို႔က ဥပေဒျပဌာန္းသည္ကိုလည္း ေလ့လာႏိုင္ ပါသည္။ ခရစ္သကၠရာဇ္ ၁၈၃၀ ျပည့္ႏွစ္တြင္ ထုတ္ျပန္ခဲ့ေသာ `ျမန္မာႏိုင္ငံ တရား႐ံုးမ်ားတြင္ ထိမ္းျမား လက္ထပ္ေရး၊ အေမြဆက္ခံေရး၊ အေမြခြဲေ၀ေရး၊ ဘာသာေရး အစရွိသည့္ ျပႆနာအရပ္ရပ္ကို ဆံုး ျဖတ္ရန္ရွိပါက အမႈသည္မ်ားသည္ ဗုဒၶဘာသာျဖစ္လွ်င္ ဗုဒၶဘာသာဥပေဒ၊ ဟိႏၵဴျဖစ္လွ်င္ ဟိႏၵဴဘာသာ ဥပေဒ၊ မဟာေမဒင္ျဖစ္လွ်င္ မဟာေမဒင္ ဥပေဒအရ ဆံုးျဖတ္ရမည္ဟု ျပဌာန္းထားသည္။ မဟာေမဒင္ ဆိုသည္မွာ မည္သူတို႔ကိုရည္ညႊန္းပါသနည္။ မြတ္ဆလင္မ္တို႔သည္ သူတို႔ကိုယ္သူတို႔ ဘယ္တုန္းကမွ် မဟာေမဒင္ဟု လက္မခံထားခဲ့ေပ။ အစၥလာမ္ဥပေဒဟုသာ သံုးႏႈံးသင့္ပါလ်က္ မဟာေမဒင္ဟုသာ ရည္ရြယ္ခ်က္ရွိရွိ လုပ္ေဆာင္ခဲ့သည္။
သို႔ျဖစ္ရာ ထိုအေၾကာင္းအခ်က္မ်ားကို ေလ့လာၾကည့္လွ်င္ မြတ္ဆလင္မ္တို႔သည္ ေခတ္အဆက္ ဆက္က ထိုးႏွက္ခံခဲ့သည္သာျဖစ္သည္။ သပ္လွ်ိဳ၊ ေသြးခြဲခံခဲ့သည္သာျဖစ္သည္။ အၾကမ္းဖက္မႈျဖစ္ပြား ရျခင္းအေၾကာင္းရင္းမ်ားတြင္ အစြန္းေရာက္မႈဆိုသည့္အေၾကာင္းျပခ်က္သည္ မလံုေလာက္ေတာ့ေခ်။ အၾကမ္းဖက္မႈျဖစ္ေပၚေစရန္ ေသြးထိုးလႈံ႕ေဆာ္မႈမ်ား ႏိုင္ငံသားအခ်င္းခ်င္းခြဲျခား ႏွိမ့္ခ်ဆက္ဆံျခင္းမ်ား၊ တရားမွ်တသည့္ လူ႔ပတ္၀န္းက်င္တစ္ခု မထူေထာင္ႏုိင္ျခင္း၊ အလုပ္ကိုင္ အခြင့္အလမ္းမ်ား ဖန္တီးေပး ႏိုင္မႈ မရွိျခင္းတို႔သည္ အဓိကအေၾကာင္းရင္းခံမ်ားျဖစ္လာၾကသည္။
နိဂံုးခ်ဳပ္ေျပာၾကားလိုသည္မွာ ျမန္မာျပည္ရွိ အၾကမ္းဖက္မႈအားေပးသည့္ ဂ်ာနယ္အခ်ိဳ႕ ႏွင့္ ေအာင္ေဇယ်တုဂ်ာနယ္တြင္ စြပ္စြဲလုပ္ႀကံေဖာ္ျပထားသကဲ့သို႔ အစၥလာမ္သည္ ျပႆနာ၏ အေၾကာင္းရင္းခံမဟုတ္။ စာေရးဆရာႀကီး Grahan Fuller ရဲ႕ A World without Islam ဆိုသည့္ စာအုပ္ တြင္ ေဖာ္ျပထားခ်က္အရ ဆိုရလွ်င္ `အစၥလာမ္မရွိလည္း ကမၻာမွာျပႆနာေတြရွိေနဦးမယ္။´ဟုသာ တင္ျပလိုက္ရပါသည္။