ဆူရာဟ္ဘကရာဟ္၊ အာယသ္ေတာ္ (၁၈၁) မွ (၁၉၀) အထိ (ျပန္ဆိုသူ – မုဖ္သီ ဦးစန္းေအာင္)
بِسۡمِ ٱللهِ ٱلرَّحۡمَـٰنِ ٱلرَّحِيمِ
ဆူရာဟ္ဘကရာဟ္၊ အာယသ္ေတာ္ (၁၈၁)
فَمَنۢ بَدَّلَهُ ۥ بَعۡدَمَا سَمِعَهُ ۥ فَإِنَّمَآ إِثۡمُهُ ۥ عَلَى ٱلَّذِينَ يُبَدِّلُونَهُ ۥۤۚ إِنَّ ٱللَّهَ سَمِيعٌ عَلِيمٌ۬
မည္သူမဆို ေသတမ္းစာ (မွာၾကားခ်က္) ကုိ ၾကားနာသိရွိၿပီးေနာက္ ယင္းေသတမ္းစာကုိ အေျပာင္း အလဲ တစ္စံုတစ္ရာျပဳခဲ့ပါမူ ယင္းကဲ့သို႔ ေျပာင္းလဲအစားထုိးမႈႏွင့္ပတ္သက္ၿပီး ထုိသူတို႔သည္ ကိုယ္ရည္ကိုယ္ ေသြး ပ်က္ျပားေစေသာ ျပစ္မႈတစ္ရပ္ကုိ က်ဴးလြန္ျခင္းသာျဖစ္၏။ (ဘကရာဟ္ – ၁၈၁)
ဆူရာဟ္ဘကရာဟ္၊ အာယသ္ေတာ္ (၁၈၂)
فَمَنۡ خَافَ مِن مُّوصٍ۬ جَنَفًا أَوۡ إِثۡمً۬ا فَأَصۡلَحَ بَيۡنَہُمۡ فَلَآ إِثۡمَ عَلَيۡهِۚ إِنَّ ٱللَّهَ غَفُورٌ۬ رَّحِيمٌ۬
မည္သူမဆုိ (ေသတမ္းစာႏွင့္ပတ္သက္၍) ေသတမ္းစာေရးသားမွာၾကားခဲ့သူ ေသတမ္းစာရွင္၏ တစ္ဖက္ေစာင္းနင္း ေရးခဲ့မႈေၾကာင့္ေသာ္လည္းေကာင္း၊ ေသတမ္းစာရွင္၏ လြဲေခ်ာ္တိမ္းပါး၊ ေမ့ေလ်ာ့အား နည္းမႈေၾကာင့္ေသာ္လည္းေကာင္း ျဖစ္ေပၚလာမည့္ တစ္စံုတစ္ရာေသာ ျပသနာအတြက္ စိုးရိမ္ေၾကာင့္ၾကခဲ့ပါ လွ်င္ ေသတမ္းစာအားျဖင့္ အေမြဆက္ခံခြင့္ရရွိသူတို႔အၾကား၌ အားလံုး၏သေဘာတူညီခ်က္ျဖင့္ ညီညြတ္မွ်တ စြာ ျပင္ဆင္ျပဳမူေဆာင္ရြက္ေပးျခင္းသည္ ျပစ္မႈတစ္ရပ္ရပ္ကုိ က်ဴးလြန္ျခင္းမဟုတ္ေပ။ ဧကန္မုခ်ပင္ အလႅာဟ္အရွင္သည္ ခြင့္လႊတ္ေတာ္မူေသာ ဆံုးစမဲ့ က႐ုဏာေတာ္အရွင္ျဖစ္သည္။ (ဘကရာဟ္ – ၁၈၂)
ဆူရာဟ္ဘကရာဟ္၊ အာယသ္ေတာ္ (၁၈၃)
يَـٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ كُتِبَ عَلَيۡڪُمُ ٱلصِّيَامُ كَمَا كُتِبَ
عَلَى ٱلَّذِينَ مِن قَبۡلِڪُمۡ لَعَلَّكُمۡ تَتَّقُونَ
အို… အီမာန္သက္၀င္ယံုၾကည္သူအေပါင္းတို႔ `ဆြီယာမ္´ဥပုသ္သီတင္း တည္ေဆာက္ျခင္းသည္ သင္တို႔ထက္အရင္တြင္ ရွိခဲ့သူတို႔အေပၚ ျပ႒ာန္းခဲ့ေသာ သတ္မွတ္ခ်က္တစ္ရပ္ျဖစ္သလို အသင္တို႔အေပၚ၌ လည္း ျပ႒ာန္းထားၿပီးေသာ သတ္မွတ္ခ်က္တစ္ရပ္ပင္ျဖစ္သည္။ ဤသည္မွာ သင္တို႔အေနျဖင့္ အလႅာဟ္ အရွင္ျမတ္ျပ႒ာန္းထားေသာ ေရွာင္ရန္တို႔ကုိေရွာင္၍ ေဆာင္ရန္တို႔ကုိေဆာင္ႏုိင္ေရး (တကၠ၀ါ ရွိေရး)အတြက္ ျဖစ္သည္။ (ဘကရာဟ္ – ၁၈၃)
ရွင္းလင္းခ်က္။ ။ အခ်ိန္ကာလတစ္ရပ္ သတ္မွတ္၍ ေန႔စဥ္ျပဳလုပ္ေနက် စားျခင္း၊ ေသာက္ျခင္း၊ ေမထံုမွီ၀ဲျခင္းတို႔ကုိ ေရွာင္ၾကဥ္တားဆီး ရပ္တန္႔လုိက္ျခင္းအား အရဗီေ၀ါဟာရအားျဖင့္ `ဆြီယာမ္´သို႔မဟုတ္`ေဆြာမ္´ဟုေခၚဆိုေလသည္။ ဤစနစ္ကုိ အီမာန္ သက္၀င္ယံုၾကည္သူတိုင္း အတြက္ အလႅာဟ္အရွင္ျမတ္က မျဖစ္မေနလုပ္ေဆာင္ရန္ ေရွးယခင္က ျပ႒ာန္းခဲ့သလုိ ယခုအခါလည္း ျပ႒ာန္းသတ္မွတ္ထားေလသည္။
ဆူရာဟ္ဘကရာဟ္၊ အာယသ္ေတာ္ (၁၈၄)
أَيَّامً۬ا مَّعۡدُودَٲتٍ۬ۚ فَمَن كَانَ مِنكُم مَّرِيضًا أَوۡ عَلَىٰ سَفَرٍ۬ فَعِدَّةٌ۬ مِّنۡ أَيَّامٍ
أُخَرَۚ وَعَلَى ٱلَّذِينَ يُطِيقُونَهُ ۥ فِدۡيَةٌ۬ طَعَامُ مِسۡكِينٍ۬ۖ فَمَن تَطَوَّعَ
خَيۡرً۬ا فَهُوَ خَيۡرٌ۬ لَّهُ ۥۚ وَأَن تَصُومُواْ خَيۡرٌ۬ لَّڪُمۡۖ إِن كُنتُمۡ تَعۡلَمُونَ
`ဆြီယာမ္´တည္ေဆာက္ရန္အတြက္ ရက္မ်ားမွာ သတ္မွတ္ထားၿပီးျဖစ္ေလသည္။ သုိ႔ျဖစ္ရာ သင္တို႔ အနက္မွ တစ္ဦးတစ္ေယာက္သည္ (ဆြီယာမ္သတ္မွတ္ကာလ၌) ေရာဂါဘယျဖစ္ေနလွ်င္ သုိ႔မဟုတ္ ခရီးတစ္ ခုကုိသြားေနလွ်င္ (ဆြီယာမ္ပ်က္ကြက္သည့္အေပၚ) က်န္အျခားရက္မ်ား၌ တြက္ခ်က္ၿပီး ျပန္လည္ျဖည့္စြက္ ေဆာက္တည္ရေပမည္။ တစ္ဖန္ တစ္ဦးတစ္ေယာက္သည္ `ဆြီယာမ္´ေဆာက္တည္ရန္ အခက္အခဲတစ္စံု တစ္ရာရွိခဲ့လွ်င္ (တစ္ရက္ ပ်က္ကြက္မႈအတြက္) ဆင္းရဲသားတစ္ဦးအား တစ္နပ္စာေကၽြး၍ အစားျဖည့္စြက္ ရေပမည္။ သို႔ျဖစ္ရာ မည္သူမဆုိ ေကာင္းမႈကုသိုလ္တစ္ရပ္ကုိေဆာင္ရြက္ျခင္းသည္ မိမိကို္ယ္ကုိေကာင္း ေအာင္ ႀကိဳးစားေဆာင္ရြက္ျခင္းပင္ျဖစ္သည္။ အကယ္၍ သင္တို႔အေနျဖင့္ သိရွိနားလည္ သေဘာေပါက္ၾက မည္ဆိုလွ်င္ `ဆြီယာမ္´တည္ေဆာက္ၾကျခင္းသည္ သင္တို႔အတြက္ ေကာင္းမႈသီလကုိ ေဆာက္တည္ျခင္းပင္ ျဖစ္သည္။ (ဘကရာဟ္ – ၁၈၄)
ရွင္းလင္းခ်က္။ ။ တစ္ႏွစ္တြင္ (၁၂)လရွိသည့္အနက္ `ဆြီယာမ္´တည္ေဆာက္ျခင္းကုိ န၀မေျမာက္ အစၥလာမ္လ ျဖစ္ေသာ `ရမသြာန္´လတြင္ ေဆာင္ရြက္ၾကရန္ ကုရ္အာန္(၂း၁၈၅)တြင္ ေလ့လာေတြ႕ရွိရေပမည္။
အီမာန္သက္၀င္ယံုၾကည္သူ တစ္ဦးအတြက္ `ဆြီယာမ္´တည္ေဆာက္ရန္ ျပ႒ာန္းထားေသာ္ျငားလည္း အလႅာဟ္အရွင္ျမတ္က မက်န္းမမာျဖစ္ေနသူႏွင့္ ခရီးသြားေနသူတို႔အတြက္ အခ်ိန္လဲႊေျပာင္းေဆာက္တည္ခြင့္ကုိ ေပးထားေလသည္။ ထုိသူမ်ားသည္ မိမိတို႔ပ်က္ကြက္ခဲ့ေသာရက္မ်ားကုိ ေနာက္ပိုင္းရက္မ်ား၌ အဆင္ေျပသလို အစားထုိး ျဖည့္စြက္ရေပမည္။ အကယ္၍ နာတာရွည္ေရာဂါတစ္ရပ္ကုိ စြဲကပ္ခံစားေနရသူ (သို႔မဟုတ္) `ဆြီယာမ္´တည္ ေဆာက္ရန္ မည္သည့္အခ်ိန္၌ျဖစ္ေစ တစ္စံုတစ္ရာ အခက္အခဲရွိသူျဖစ္ေနခဲ့ပါမူ မိမိ၏ဓနအင္အား တတ္စြမ္းမႈအေပၚ မိမိ၏ပ်က္ကြက္သည့္ရက္အလိုက္ ဆင္းရဲသားတစ္ဦးအား တစ္နပ္စာေကၽြးျခင္းအားျဖင့္ ျဖည့္စြက္တာ၀န္ထမ္းေဆာင္ ရမည္ျဖစ္သည္။
`ဆြီယာမ္´တည္ေဆာက္ျခင္းဆုိသည္မွာ (Self-Control) မိမိကိုယ္မိမိ ထိန္းခ်ဳပ္ထားျခင္းပင္ျဖစ္သည္။ မိမိ ကိုယ္မိမိ ထိန္းခ်ဳပ္ျခင္းဆိုရာ၌ စိတ္က ႐ုပ္ကုိထိန္းခ်ဳပ္ျခင္းရွိသလို ႐ုပ္က စိတ္ကုိထိန္းခ်ဳပ္ျခင္းဟူ၍ (၂)မ်ိဳးရွိသည္။ သို႔ေသာ္ `ဆြီယာမ္´တည္ေဆာက္ျခင္း၌ စိတ္က ႐ုပ္ကုိ ထိန္းခ်ဳပ္သလုိ စားျခင္း၊ ေသာက္ျခင္းအ၀၀ကုိ ရပ္ဆုိင္းထား ျခင္းေၾကာင့္ ျဖစ္ေပၚလာရေသာ ခႏၶာကိုယ္တြင္ ပဋိဇီ၀ေျပာင္းလဲမႈဆိုင္ရာကုိ ႐ုပ္သေဘာက စိတ္ပိုင္းဆုိင္ရာကုိ ျပန္လည္၍ အျပန္အလွန္ ထိန္းခ်ဳပ္ေပးထားေလသည္။ ဤသည္ကား အလြန္ထိေရာက္ေသာ မိမိကိုယ္မိမိ ထိန္းခ်ဳပ္မႈ ပင္ျဖစ္သည္။ ေလာဘ၊ ေမာဟ၊ ေဒါသ၊ တဏွာရာဂတို႔ိျဖင့္ ျပည့္ဖံုးေနေသာ ဤလူ႔ျပည္၊ လူ႔ရြာ၌ ဤသို႔ထိန္းခ်ဳပ္ထား ႏိုင္ပါမွ အလႅာဟ္အရွင္ျမတ္က လူသားတို႔အား ေခတၱခဏ ယံုပံုလႊဲအပ္`အမာနသ္´ျပဳထားသည္မ်ားကုိ အလဲြသံုးစား ျပဳလုပ္ျခင္းမွ ေရွာင္ရွားႏိုင္မည္ျဖစ္သည္။
`ဆြီယာမ္´တည္ေဆာက္ထားျခင္းျဖင့္ တစ္ႏွစ္ပတ္လံုး စဥ္ဆက္မျပတ္ တာ၀န္ထမ္းေဆာင္ေနရေသာ လူ႔ခႏၶာကိုယ္တြင္းရွိ အစာေခ်အဂၤါအဖြဲ႕အစည္းသည္ ေခတၱခဏ အနားယူရသည့္အတြက္ အစာေခ်ႏိုင္မႈစြမ္းအားကုိ ပို၍ အစြမ္းထက္ေစသည္။ အစာေခ်မႈဆိုင္ရာ ဓါတ္ျပဳပစၥည္းမ်ားကုိ ပို၍ထုတ္ေပးႏိုင္ေလသည္။ ေသြးအတြင္းရွိ အဆီ မ်ား၊ အခ်ိဳဓါတ္မ်ားကုိ ေလ်ာ့က်ေစႏိုင္သည္။ ေသြးဖိအားျမင့္ေနသူ ေသြးတိုးေ၀ဒနာရွင္မ်ား ေသြးဖိအား ပံုမွန္အေနအ ထားသုိ႔ ျပန္ေရာက္ေစသည္။
ဤေနရာတြင္ သတိျပဳရမည့္အခ်က္တစ္ရပ္က ရွိေနျပန္သည္။ က်မ္းျမတ္ကုရ္အာန္က လမ္းညႊန္ေသာအစား အစာႏွင့္ စားေသာက္ပံုမွာ `ဟလာလ္´လည္းျဖစ္ရသလို `တြိဳင္ယစ္(ဗ)´လည္းျဖစ္ရေပမည္။ `ဆြီယာမ္´ေဆာက္ တည္ထားသူတစ္ဦးအတြက္ တစ္ေနကုန္ အစားအေသာက္မစားဘဲ အငတ္ခံထားၿပီး ၀ါေျဖခ်ိန္တြင္ ဗုိက္မဆန္႔ေအာင္ တစ္နင့္တစ္ပိုး စားသံုးလုိက္ျခင္းအားျဖင့္လည္းေကာင္း၊ မိမိႏွင့္မတည့္သည့္အစားမ်ားကုိ မေတာ္တေရာ္ စားသံုးလုိက္ ျခင္းအားျဖင့္လည္းေကာင္း၊ ၀မ္းဗိုက္အတြင္း အစာမေၾကသလို ေသြးအတြင္းအဆီမ်ား တက္လာႏိုင္သည္။ အခ်ိဳဓါတ္ မ်ား လြန္ကဲလာႏုိင္သည္။ ေသြးတိုးလာႏုိင္သည္။ ဤသည္မွာ လူကုိ ေဘးဥပါဒ္တစ္စံုတစ္ရာ ျဖစ္ေပၚလာႏိုင္သည့္ အေပၚ `တြိဳင္ယစ္(ဗ)´မျဖစ္ႏုိင္ေတာ့ေပ။ ထုိ႔ေၾကာင့္ ၀ါေျဖခ်ိန္တြင္ အစာမရွိေသးေသာ ၀မ္းဗိုက္အတြင္းသုိ႔ ခ်င့္ခ်င့္ ခ်ိန္ခ်ိန္ျဖင့္ အစာျဖည့္တင္းသင့္ေပသည္။
က်မ္းျမတ္ကုရ္အာန္ (၂း၁၈၃) ၌ `ဆြီယာမ္´ျပ႒ာန္း သတ္မွတ္ရျခင္း၏ ေနာက္ဆံုးရည္မွန္းခ်က္မွာ `တကၠ၀ါ´ တရားရရွိေစရန္ ရည္ရြယ္ထားသည္ျဖစ္ရာ `ဆြီယာမ္´တည္ေဆာက္ၿပီးကာမွ `တကၠ၀ါ´ တရားကုိ လက္ကိုင္မျပဳႏုိင္ ျခင္းသည္ `ဆြီယာမ္´ တည္ေဆာက္ျခင္းမမည္ဘဲ၊ မိမိကိုယ္မိမိ ဒုကၡေပးကာ အစာငတ္ခံထားျခင္းသာလွ်င္ျဖစ္သည္။ တစ္နည္းအားျဖင့္ဆိုလွ်င္ `ဆြီယာမ္´တည္ေဆာက္ျခင္းဟူသည္ အသိတရားႏွင့္ယွဥ္၍ ထမ္းေဆာင္ရမည့္တာ၀န္ တစ္ရပ္ျဖစ္ေလသည္။
ဆူရာဟ္ဘကရာဟ္၊ အာယသ္ေတာ္ (၁၈၅)
شَہۡرُ رَمَضَانَ ٱلَّذِىٓ أُنزِلَ فِيهِ ٱلۡقُرۡءَانُ هُدً۬ى لِّلنَّاسِ وَبَيِّنَـٰتٍ۬ مِّنَ ٱلۡهُدَىٰ
وَٱلۡفُرۡقَانِۚ فَمَن شَہِدَ مِنكُمُ ٱلشَّہۡرَ فَلۡيَصُمۡهُۖ وَمَن ڪَانَ مَرِيضًا
أَوۡ عَلَىٰ سَفَرٍ۬ فَعِدَّةٌ۬ مِّنۡ أَيَّامٍ أُخَرَۗ يُرِيدُ ٱللَّهُ بِڪُمُ ٱلۡيُسۡرَ وَلَا يُرِيدُ بِڪُمُ ٱلۡعُسۡرَ
وَلِتُڪۡمِلُواْ ٱلۡعِدَّةَ وَلِتُڪَبِّرُواْ ٱللَّهَ عَلَىٰ مَا هَدَٮٰكُمۡ وَلَعَلَّڪُمۡ تَشۡكُرُونَ
လူသားတို႔အတြက္ လမ္းညႊန္ခ်က္ျဖစ္ေသာ၊ ယင္းလမ္းညႊန္ခ်က္ကုိ ထပ္ဆင့္အက်ယ္တ၀င့္ ရွင္း လင္းျပဆုိထားေသာ၊ အမွားႏွင့္အမွန္ကုိ သိသာထင္ရွားစြာ ခဲြျခားေပးႏုိင္သည့္ မွတ္ေက်ာက္ျဖစ္ေသာ က်မ္း ျမတ္ကုရ္အာန္သည္ ရမဒြါန္လျမတ္၌ က်ေရာက္ခဲ့ေပၿပီ။ သို႔ျဖစ္ရာ အသင္(ယံုၾကည္သူ)တို႔အနက္မွ မည္သူ မဆို ထုိ(ရမဒြါန္)လျမတ္ႏွင့္ေတြ႕ႀကံဳရလွ်င္ `ဆြီယာမ္´ဥပုသ္တည္ေဆာက္လုိက္ပါေလ။ တစ္ဦးတစ္ေယာက္သည္ (ယင္းကာလ၌)ေရာဂါဘယျဖစ္ခဲ့လွ်င္ သုိ႔မဟုတ္ ခရီးတစ္ခုကုိ သြားေနလွ်င္ (`ဆြီယာမ္´ပ်က္ကြက္သည့္အေပၚ) က်န္အျခားရက္မ်ား၌ တြက္ခ်က္ၿပီး၊ ျပန္လည္ျဖည့္စြက္ ေဆာက္တည္ရေပမည္။ အလႅာဟ္အရွင္ျမတ္သည္ သင္တို႔၏ လြယ္ကူေခ်ာေမြ႔မႈကုိ ဆႏၵရွိေတာ္မူ၍ အသင္တို႔၏ခက္ခဲ ၾကပ္တည္းမႈကုိ ဆႏၵရွိေတာ္မမူေပ။ သင္တို႔သည္ အလႅာဟ္အရွင္ျမတ္ကုိ ေက်းဇူးတင္သူမ်ား ျဖစ္ၾကေစေရး အလို႔ငွာ အရွင္ျမတ္သတ္မွတ္ခ်က္မ်ားကုိ ၿပီးျပည့္စံုေအာင္ တြက္ခ်က္စိစစ္ေဆာင္ရြက္ၾကသလို သင္တို႔ အေပၚ အလႅာဟ္အရွင္ျမတ္က လမ္းညႊန္ထားသည္ႏွင့္အညီ အလႅာဟ္အရွင္ျမတ္သည္သာ အႀကီးအက်ယ္ ဆံုးျဖစ္ေၾကာင္းကုိ သက္ေသျပဳ ျမြက္ဟၾကပါေလ။ (ဘကရာဟ္ – ၁၈၅)
ရွင္းလင္းခ်က္။ ။ က်မ္းျမတ္ကုရ္အာန္သည္ လူသားထုတစ္ရပ္လံုး၏ ဘ၀တိုးတက္ေအာင္ျမင္လံုၿခံဳေရးကုိ ေဖာ္ညႊန္းေပးသည္။ မည္သူမဆို က်မ္းျမတ္ကုရ္အာန္ႏွင့္အညီ ဘ၀တည္ေဆာက္ပါလွ်င္ လံုၿခံဳေအးခ်မ္း ေအာင္ျမင္မႈရရွိ မည္ျဖစ္သည္။
ယင္းကဲ့သုိ႔ ထူးကဲႀကီးျမတ္လွေသာ က်မ္းျမတ္ကုရ္အာန္ကုိ အလႅာဟ္အရွင္ျမတ္က အစၥလာမ့္လ(၁၂)လရွိ သည့္အနက္ န၀မေျမာက္လျဖစ္ေသာ ရမသြာန္လကုိ ေရြးခ်ယ္သတ္မွတ္ၿပီး ထုတ္ျပန္ပို႔ခ်ေပးေလသည္။ တစ္ဆက္ တည္းမွာပင္ ယင္း`ရမသြာန္´လျမတ္ ၌ `ဆြီယာမ္´ဥပုသ္တည္ေဆာက္ရန္ ျပ႒ာန္းလိုက္သည္။ ဤသည္မွာ လျမတ္ ရမသြာန္ႏွင့္ က်မ္းျမတ္ကုရ္အာန္၏ ထူးျခားဆက္စပ္မႈကုိ အလႅာဟ္အရွင္ျမတ္က ေဖာ္ျပထားျခင္းျဖစ္သည္။ သို႔ျဖစ္ရာ မည္သူမဆုိ လျမတ္ရမသြာန္၌ က်မ္းျမတ္ကုရ္အာန္ကုိ ရြတ္ဖတ္ျခင္း၊ က်က္မွတ္ျခင္း၊ အဓိပၸါယ္ကုိ နားလည္ေအာင္ ေလ့လာသင္ယူျခင္း၊ ေဆြးေႏြးမႈျပဳျခင္းတို႔သည္ ႀကီးမားထူးကဲေသာ `အိဘာဒသ္´တစ္ရပ္ကုိ ျပဳျခင္းျဖစ္သည္။
`ဆြီယာမ္´ဥပုသ္တည္ေဆာက္ျခင္းဆိုသည္မွာ အလႅာဟ္အရွင္ျမတ္က လူသားမ်ားကုိ ဒုကၡေပးျခင္းမဟုတ္ ေပ။ ႀကံ့ခုိင္ေအာင္၊ က်န္းမာေအာင္၊ ဇြဲလံု႔လရွိေအာင္ ေလ့က်င့္ပ်ိဳးေထာင္ေပးျခင္းသာျဖစ္သည္။ ဥပမာ- လူတစ္ ေယာက္သည္ နံနက္ေစာေစာထ၍ ေခၽြးတရႊဲရႊဲျဖင့္ ကာယေလ့က်င့္ခန္းျပဳလုပ္ျခင္းသည္ မိမိကိုယ္မိမိ ဒုကၡေပးျခင္းမဟုတ္ဘဲ မိမိကိုယ္တိုင္ က်န္းမာႀကံ့ခိုင္ေရးအတြက္ အားထုတ္ႀကိဳးပမ္းျခင္းသာျဖစ္သည္။
အလႅာဟ္အရွင္ျမတ္သည္ လူသားတို႔၏ ခက္ခဲၾကပ္တည္းမႈကုိ မလိုလားမႏွစ္သက္သည့္ အားေလ်ာ္စြာ အလႅာဟ္အရွင္ျမတ္က ျပ႒ာန္းသတ္မွတ္ထားသည့္ `အိဘာဒသ္´ လုပ္ငန္းစဥ္မ်ားသည္ လူသားတို႔အတြက္ လုိက္နာ ေဆာင္ရြက္ရန္ အထူးလြယ္ကူသလို ခၽြင္းခ်က္မ်ားေပးထားသည္လည္း ရွိေလသည္။ သို႔ေသာ္ ႀကံ့ခုိင္ဇြဲရွိဖို႔ေတာ့ လုိအပ္ ေပသည္။ ႀကံ့ခုိင္ဇဲြရွိျခင္းႏွင့္ ခက္ခဲၾကပ္တည္းျခင္း ဆိုသည္မွာ မတူညီေသာ သေဘာတရား(၂) ခုျဖစ္သည္ကုိေတာ့ နားလည္ထားရေပမည္။ အမွန္တကယ္မွာမူ လူအမ်ားစုက ႀကံ့ခိုင္ဇဲြရွိစြာျဖင့္ ေဆာင္ရြက္ရမည့္လုပ္ငန္းစဥ္တစ္ခုကုိ ခက္ခဲ ၾကပ္တည္းေသာလုပ္ငန္းစဥ္ဟု လြဲမွားစြာသေဘာေပါက္ နားလည္မွတ္ယူေနၾကေပသည္။ အလႅာဟ္အရွင္ျမတ္က သတ္မွတ္ျပ႒ာန္းထားေသာ လုပ္ငန္စဥ္တစ္ရပ္ကုိ ႀကံ့ခိုင္ဇဲြရွိစြာျဖင့္ ၿပီးေျမာက္ေအာင္ေဆာင္ရြက္ျခင္းသည္ အလႅာဟ္ အရွင္ျမတ္ အႀကီးအက်ယ္ဆံုး၊ အျမင့္ျမတ္ဆံုးဟု သက္ေသျပဳ ျမြက္ဟျခင္းပင္ျဖစ္သည္။
ဆူရာဟ္ဘကရာဟ္၊ အာယသ္ေတာ္ (၁၈၆)
وَإِذَا سَأَلَكَ عِبَادِى عَنِّى فَإِنِّى قَرِيبٌۖ أُجِيبُ دَعۡوَةَ ٱلدَّاعِ
إِذَا دَعَانِۖ فَلۡيَسۡتَجِيبُواْ لِى وَلۡيُؤۡمِنُواْ بِى لَعَلَّهُمۡ يَرۡشُدُونَ
ငါ၏နာခံေတာ္ (အီဘာဒီ) တို႔က သင္တမန္ေတာ္အား ငါအရွင္ႏွင့္ပတ္သက္၍ ေမးျမန္းၾကေသာအခါ ဧကန္မုခ် ငါသည္ နီးကပ္စြာျဖင့္ရွိေပသည္။ ဖိတ္ေခၚတမ္းတသူတစ္ဦးက ဖိတ္ေခၚတမ္းတေသာအခါ ယင္း ဖိတ္ေခၚတမ္းတခ်က္ကုိ ငါအရွင္ျမတ္က လက္ခံေတာ္မူေပၿပီ။ သူတို႔အေနျဖင့္ ေျဖာင့္မတ္မွန္ကန္မႈကုိ လက္ကိုင္ျပဳႏုိင္ေရးအလို႔ငွာ ငါအရွင္ကုိ သူတုိ႔တမ္းတ ဖိတ္ေခၚပါေစ။ ငါအရွင္ကုိ သူတို႔ သက္၀င္ယံုၾကည္ၾက ပါေစ။ (ဘကရာဟ္ – ၁၈၆)
ရွင္းလင္းခ်က္။ ။ အလႅာဟ္အရွင္ျမတ္က နီးကပ္စြာရွိေနသည္ဟုဆိုသည္မွာ ေနရာေဒသတစ္ခု၊ နယ္နိမိတ္တစ္ခု၊ အကြာအေ၀းတစ္ခုကုိ ရည္ညႊန္းျခင္းမဟုတ္ေပ။ အလႅာဟ္အရွင္ျမတ္ကုိ အခ်ိန္ႏွင့္အာကာသ (Time and Space) ေဘာင္အတြင္းသို႔ သြတ္သြင္းကန္႔သတ္၍မရေပ။ နီးကပ္စြာရွိသည္ဆိုျခင္းမွာ လူတစ္ေယာက္ခ်င္း၏ လွ်ိဳ႕၀ွက္စြာေသာ္ လည္းေကာင္း၊ ထင္သာျမင္သာစြာေသာ္လည္းေကာင္း၊ ေျပာဆုိမႈ၊ လုပ္ကုိင္မႈ၊ စိတ္ထဲမွႀကံစည္မႈ အစရွိသည္တို႔ကုိ အနီး၌ရွိေနဘိသကဲ့သို႔ပင္ အၾကြင္းမဲ့ျမင္ျခင္း၊ ၾကားျခင္း၊ သိျခင္းတို႔ကုိ ရည္ညႊန္းျခင္းျဖစ္သည္။
သို႔ျဖစ္ရာ မည္သူမဆို အလႅာဟ္အရွင္ျမတ္က `ရမသြာန္´လျမတ္တြင္ သတ္မွတ္ထုတ္ျပန္ေပးေသာ က်မ္းျမတ္ကုရ္အာန္ကုိ ယံုၾကည္သက္၀င္ၿပီး လက္ေတြ႕ဘ၀တည္ေဆာက္လွ်င္ ထုိသူအတြက္ ေျဖာင့္မတ္မွန္ကန္ လံုၿခံဳ ေဘးကင္းေသာဘ၀ကုိ ရရွိၿပီးျဖစ္သည္။
ဆူရာဟ္ဘကရာဟ္၊ အာယသ္ေတာ္ (၁၈၇)
أُحِلَّ لَڪُمۡ لَيۡلَةَ ٱلصِّيَامِ ٱلرَّفَثُ إِلَىٰ نِسَآٮِٕكُمۡۚ هُنَّ لِبَاسٌ۬ لَّكُمۡ وَأَنتُمۡ لِبَاسٌ۬ لَّهُنَّۗ
عَلِمَ ٱللَّهُ أَنَّڪُمۡ كُنتُمۡ تَخۡتَانُونَ أَنفُسَڪُمۡ فَتَابَ عَلَيۡكُمۡ وَعَفَا عَنكُمۡۖ فَٱلۡـَٔـٰنَ
بَـٰشِرُوهُنَّ وَٱبۡتَغُواْ مَا ڪَتَبَ ٱللَّهُ لَكُمۡۚ وَكُلُواْ وَٱشۡرَبُواْ حَتَّىٰ يَتَبَيَّنَ لَكُمُ
ٱلۡخَيۡطُ ٱلۡأَبۡيَضُ مِنَ ٱلۡخَيۡطِ ٱلۡأَسۡوَدِ مِنَ ٱلۡفَجۡرِۖ ثُمَّ أَتِمُّواْ ٱلصِّيَامَ
إِلَى ٱلَّيۡلِۚ وَلَا تُبَـٰشِرُوهُنَّ وَأَنتُمۡ عَـٰكِفُونَ فِى ٱلۡمَسَـٰجِدِۗ تِلۡكَ
حُدُودُ ٱللَّهِ فَلَا تَقۡرَبُوهَاۗ كَذَٲلِكَ يُبَيِّنُ ٱللَّهُ ءَايَـٰتِهِۦ لِلنَّاسِ لَعَلَّهُمۡ يَتَّقُونَ
သင္တို႔အတြက္ `ဆြီယာမ္´ကာလ၏ ညအခ်ိန္၌ သင္တို႔၏ဇနီးသည္မ်ားႏွင့္ ကို္ယ္လက္ႏွီးေႏွာျခင္း ကုိ ခြင့္ျပဳခ်က္ရရွိခဲ့ေပၿပီ။ သူမတို႔သည္ သင္တို႔အတြက္ (လံုၿခံဳေႏြးေထြးမႈကုိေပးေသာ) ၀တ္စားတန္ဆာမ်ား ျဖစ္ၿပီး၊ သင္တို႔သည္လည္း သူမတို႔အတြက္ ၀တ္စားတန္ဆာမ်ားပင္ျဖစ္သည္။ သင္တို႔သည္ သင္တို႔ကုိယ္ တုိင္ သင္တို႔၏ရပုိင္ခြင့္မ်ားအား အလြဲသံုးစား ျပဳခဲ့ၾကသည္ကုိ အလႅာဟ္အရွင္ျမတ္ သိခဲ့ေတာ္မူေလၿပီ။ သုိ႔ျဖစ္ ရာ အလႅာဟ္အရွင္ျမတ္က သင္တို႔ဖက္ဆီသို႔ျပန္လွည့္ၿပီး သင္တို႔၏လုပ္ကိုင္ေဆာင္ရြက္မႈမ်ားကုိ ပယ္ေဖ်ာက္ ေခ်ဖ်က္ေစလုိသည္။
သို႔ျဖစ္ရာ ယခုအခ်ိန္၌ သင္တို႔သည္ သူမ (ဇနီးသည္) တုိ႔ႏွင့္ ကိုယ္လက္ႏွီးေႏွာခြင့္ ရရွိေပၿပီ။ ထုိ႔ျပင္ သင္တို႔အတြက္ အလႅာဟ္အရွင္ျမတ္ ျပ႒ာန္းသတ္မွတ္ထားသည္ကုိ ဆည္းပူးနာယူၾကပါေလ။ (ဆြီယာမ္တည္ေဆာက္ရန္အတြက္) နံနက္ခ်ိန္၌ မဲေမွာင္ေနေသာအလင္းတန္း၊ အလင္းမွ်င္ (အေမွာင္ကာလ) မွ အျဖဴေရာင္ အလင္းတန္း၊ အလင္းမွ်င္သည္ သင္တို႔အတြက္ ထင္ရွားေပၚလြင္စြာ ထြက္ျပဴလာသည့္အထိတိုင္ေအာင္ စားေသာက္ၾကပါေလ။ ၿပီးေနာက္ ေန၀င္ၿပီး ညအခ်ိန္ဆီသို႔ ေရာက္သည့္အထိ `ဆြီယာမ္´ဥပုသ္ကုိ ၿပီးျပည့္စံု စြာ တည္ေဆာက္ၾကပါေလ။
သင္တို႔သည္ ဗလီ၀တ္ေက်ာင္းေတာ္ထဲ၌ `ေအ့ေတကာဖ္´ျပဳက်င့္ရန္ ေရာက္ရွိေနပါလွ်င္ သူမ (ဇနီးသည္) တို႔ႏွင့္ ကိုယ္လက္ႏွီးေႏွာမႈ လံုး၀မျပဳလုပ္ရေပ။ ယင္းသည္ကား အလႅာဟ္အရွင္ျမတ္၏ ကန္႔သတ္စည္း ကမ္းေဘာင္မ်ားျဖစ္သည့္အားေလ်ာ္စြာ သူမတို႔အနီးသုိ႔ပင္ မကပ္ၾကေလႏွင့္။ ထုိကဲ့သို႔ပင္ သူတို႔`တကၠ၀ါ´ တရား လက္ကိုင္ထားရွိႏုိင္ေရးအတြက္ အလႅာဟ္အရွင္ျမတ္က သူ၏သက္ေသလကၡဏာေတာ္မ်ားကုိ လူသားတို႔အတြက္ ေဖာ္ထုတ္ရွင္းလင္းျပလ်က္ရွိေပသည္။ (ဘကရာဟ္ – ၁၈၇)
ရွင္းလင္းခ်က္။ ။ `ဆြီယာမ္´ဥပုသ္ကာလ၏ ေန႔ပိုင္းအခ်ိန္တြင္ `ဆြီယာမ္´တည္ေဆာက္ထားသူတစ္ဦးအတြက္ စားျခင္း၊ ေသာက္ျခင္း၊ ခင္ပြန္းႏွင့္ဇနီး ကိုယ္လက္ႏွီးေႏွာျခင္းတို႔ကုိ တားျမစ္ထားေသာ္လည္း ညအခ်ိန္၌မူ စားျခင္း၊ ေသာက္ျခင္း၊ ကိုယ္လက္ႏွီးေႏွာျခင္းတို႔ကုိ အလႅာဟ္အရွင္ျမတ္က ခြင့္ျပဳထားၿပီးျဖစ္ေလသည္။ လင္ႏွင့္မယားဆိုသည္ မွာ တစ္ဦး၏ဆႏၵကုိ တစ္ဦးက ျဖည့္စြက္ေပးျခင္းျဖင့္လည္းေကာင္း၊ တစ္ဦး၏အားနည္းခ်က္ကုိ တစ္ဦး၏အားသာခ်က္ ျဖင့္ အစားထိုးေပးျခင္းျဖင့္ေသာ္လည္းေကာင္း၊ တစ္ဦး၏ကာယိေျႏၵကုိ တစ္ဦးက ထိန္းသိမ္းေပးျခင္းအားျဖင့္ေသာ္ လည္းေကာင္း၊ အနီးကပ္ဆံုးေသာ၊ အထိေတြ႔ဆံုးေသာ၊ အပူးကပ္ဆံုးေသာ၊ လူ႔အစုအဖြဲ႕တစ္ရပ္ျဖစ္သည္။ ထုိ႔ေၾကာင့္ က်မ္းျမတ္ကုရ္အာန္က လူ႔ကိုယ္တြင္ ၀တ္စားဆင္ယင္သည့္ ၀တ္စားတန္ဆာအျဖစ္ပင္ တင္စားသံုးႏႈံးထားေလသည္။
`ဆြီယာမ္´တည္ေဆာက္ျခင္းကုိ ကုရ္အာန္ မက်ေရာက္ခင္က လူ႔အဖြဲ႕အစည္းမ်ားကုိလည္း ေရွးက်မ္းမ်ား အရ ျပ႒ာန္းသတ္မွတ္ခဲ့ေလသည္။ ထုိစဥ္အခါက `ဆြီယာမ္´တည္ေဆာက္သူတို႔သည္ မိမိတို႔၏ဇနီးသည္မ်ားကုိ လည္းေကာင္း၊ မိမိတို႔၏ခင္ပြန္းမ်ားကုိလည္းေကာင္း၊ `ဆြီယာမ္´ကာလ၏ညအခ်ိန္မ်ားတြင္ မိမိတို႔၏ပရ၀ုဏ္မွ အေ၀း သုိ႔ ေမာင္းႏွင္ထုတ္ထားၾကသည္။ ဤသည္မွာ အလႅာဟ္အရွင္ျမတ္ေပးထားေသာ မိမိတို႔၏ရပိုင္ခြင့္မ်ားကုိ အလြဲသံုး ျခင္းျဖစ္သည္။ ထုိအေနအထားကုိ သိေတာ္မူေသာ အလႅာဟ္အရွင္ျမတ္က က်မ္းျမတ္ကုရ္အာန္ထဲ၌ `ဆြီယာမ္´ ကာလ၏ ညအခ်ိန္မ်ားတြင္ ဇနီးေမာင္ႏွံကိုယ္လက္ႏွီးေႏွာခြင့္ကုိ ခြင့္ျပဳေဖာ္ျပလိုက္ျခင္းျဖစ္သည္။
`ဆြီယာမ္´တည္ေဆာက္ျခင္း၏ပံုစံကုိ အလႅာဟ္အရွင္ျမတ္က အလင္းေရာင္ရွိျခင္း၊ မရွိျခင္း၊ တစ္နည္းအား ျဖင့္ အလင္းမွ်င္၊ အလင္းတန္းမ်ားရွိေနျခင္း၊ ရွိမေနျခင္းကုိအေျချပဳၿပီး သတ္မွတ္ျပ႒ာန္းေလသည္။
အလင္းတန္းမ်ား၊ အလင္းမွ်င္မ်ား ေပ်ာက္ကြယ္ေနသည့္ ညအေမွာင္ကာလ၌ စားျခင္း၊ ေသာက္ျခင္းကုိ ခြင့္ျပဳထားၿပီး အလင္းတန္းမ်ား၊ အလင္းမွ်င္မ်ား ထြက္ေပၚလာေသာအခါ စားျခင္း၊ ေသာက္ျခင္းကုိ ရပ္တန္႔ေစသည္။ ဤသည္မွာ က်မ္းျမတ္ကုရ္အာန္က `ဆြီယာမ္´တည္ေဆာက္ခ်ိန္ကို ေန၀င္ျခင္း၊ ေနထြက္ျခင္းႏွင့္ သတ္မွတ္ထား သည္မဟုတ္ေပ။ ေနမထြက္မီကပင္ အလင္းတန္းမ်ားက ဦးစြာေရာက္ရွိလာသလို ေန၀င္ၿပီးေနာက္လည္း အလင္းတန္း မ်ားက က်န္ရွိေနေသးသည္။ က်မ္းျမတ္ကုရ္အာန္တြင္ ေန၀င္ခ်ိန္ကုိ `မဂ္ရစ္(ဘ)´ဟုေခၚဆိုၿပီး ေန၀င္ၿပီးေနာက္ အလင္းတန္းမ်ား က်န္ရွိေနခ်ိန္ (ေန၀င္ဆည္းဆာအခ်ိန္) ကုိ `ရွဖတ္(က)´ ဟုေခၚဆိုေလသည္။ ထုိေန၀င္ဆည္းဆာ အခ်ိန္ၿပီးေနာက္မွ ညအခ်ိန္ကုိ `လိုင္း(လ)´ဟုေခၚဆိုသည္။ က်မ္းျမတ္ကုရ္အာန္ (၈၄း ၁၆-၁၇) တို႔တြင္ ဤသုိ႔ေဖာ္ျပ ထားေလသည္။
“သုိ႔ျဖစ္ရာ ငါအရွင္က ေန၀င္ဆည္းဆာအခ်ိန္ (ေန၀င္ၿပီးေနာက္ က်န္ရွိေသာ)ေရာင္နီကုိ သက္ေသထူေတာ္မူ၏” (ကုရ္အာန္ – ၈၄း၁၆)
“ၿပီးေနာက္ ညကိုလည္းေကာင္း၊ တစ္စုတစ္စည္းတည္း ေပၚထြက္လာေသာအရာ (ၾကယ္စုမ်ား) ကုိလည္းေကာင္း သက္ေသထူေတာ္မူ၏” (ကုရ္အာန္ – ၈၄း၁၇)
အထက္ပါအာယသ္ေတာ္ႏွစ္ပါးကုိ ေလ့လာၾကည့္လွ်င္ ေန၀င္(မဂ္ရစ္(ဘ))ၿပီးေနာက္ ဆည္းဆာအခ်ိန္ `ရွဖတ္(က)´ေရာက္ရွိေၾကာင္းႏွင့္ ဆည္းဆာခ်ိန္ၿပီးမွ ည`လုိင္း(လ)´ေရာက္ရွိေၾကာင္း အလႅာဟ္အရွင္ျမတ္က သက္ ေသထူထားေၾကာင္း ေတြ႕ရွိရေပမည္။ အလႅာဟ္အရွင္ျမတ္က က်မ္းျမတ္ကုရ္အာန္(၂း၁၈၇)၌ `သင္တို႔သည္ `ဆြီယာမ္´ကုိ ေန၀င္ခ်ိန္`မဂ္ရစ္(ဘ)´အထိ တည္ေဆာက္ၾက´ဟုမဆုိထားဘဲ `သင္တို႔သည္ `ဆြီယာမ္´ကုိ ည `လိုင္း(လ)´အခ်ိန္ထိ ၿပီးျပည့္စံုစြာတည္ေဆာက္ၾက´ဟု အမိ္န္႔ျပ႒ာန္းထားသည္ျဖစ္ရာ အလႅာဟ္အမိန္႔ကုိ ႐ိုးသားပြင့္ လင္းစြာ တိက်မွန္ကန္စြာ `အိခ္လာဆြ္´နိယာသ္ျဖင့္ လုိက္နာရန္လိုအပ္ေပသည္။
က်မ္းျမတ္ကုရ္အာန္က `ဆြီယာမ္´ကာလ၏ ညအခ်ိန္မ်ား၌ ဇနီးေမာင္ႏွံကိုယ္လက္ႏွီးေႏွာျခင္းကုိ ခြင့္ျပဳထား ေသာ္လည္း ဗလီ၀တ္ေက်ာင္းမ်ားတြင္ `ေအေတကားဖ္´စခန္း၀င္သူမ်ားအတြက္မူ တားျမစ္ပိတ္ပင္ထားေလသည္။
`ေအေတကာဖ္း´၏အဓိပၸါယ္မ်ာ `တစ္စံုတစ္ရာကုိ အာ႐ံုစူးစိုက္ၿပီး ၿမဲၿမဲၿမံၿမံ တြယ္ကပ္ဖက္တြယ္ထားျခင္း´ ဟု အဓိပၸါယ္ရရွိသည္။ ထုိ႔ေၾကာင့္ `ေအေတကာဖ္´တရားစခန္း၀င္သူတို႔သည္ မိမိတို႔၏အိမ္တြင္းေရး၊ လူမႈေရး၊ စီး ပြားေရး အစရွိသည္တို႔ကုိ ရက္အကန္႔အသတ္ျဖင့္စြန္႔လႊတ္ၿပီး အလႅာဟ္အရွင္ျမတ္က ထုတ္ျပန္ထားေသာ တရား ေဒသနာေတာ္မ်ားကုိ အာ႐ံုစူးစိုက္ၿပီး ဖက္တြယ္က်င့္ႀကံေဆာင္ရြက္ျခင္းကုိေခၚဆိုသည္။ ထုိ႔ေၾကာင့္ `ေအေတကာဖ္း´ တရားစခန္း၀င္သူတို႔သည္ မိမိတို႔၏ေလာကီေရးရာမ်ားကုိ တရားစခန္း၀င္ေနသည့္ကာလ၌ လံုး၀စြန္႔လႊတ္ထားရေပမည္။ ေမ့ေလ်ာ့ထားရေပမည္။ အခ်ိဳ႕က `ေအေတကာဖ္း´တရားစခန္း၀င္ေနစဥ္ ဗလီ၀တ္ေက်ာင္းေတာ္မွ မိမိ၏အိမ္သို႔ ဖံုးဆက္၍ အေၾကာင္းေၾကာင္းေသာ ကိစၥမ်ားကုိေမးျမန္း စကားေျပာၾကသည္။ အိမ္မွ အစားအေသာက္လာပို႔သူႏွင့္ မလိုအပ္ေသာ ေလာကီေရးရာမ်ားကုိ ေျပာဆိုေနၾကသည္။
ဤသည္မွာ `ေအေတကာဖ္း´၏ စည္းကမ္းကုိ ေဖာက္ဖ်က္ျခင္းသာျဖစ္သည္။ မိမိေနာက္ေၾကာင္းမရွင္းလွ်င္ `ေအေတကာဖ္း´ တရားစခန္း မ၀င္ျခင္းက ပို၍ေကာင္းေပသည္။
`ေအေတကာဖ္း´၏ အျခားအထူးျပဳအဓိပၸါယ္တစ္ခုမွာ `ျပန္႔က်ဲေနေသာ ပုလဲလံုးမ်ားကုိ လွပေသာပုလဲပုတီး တစ္ကံုးျဖစ္ေစရန္ ႀကိဳးျဖင့္သီျခင္း´ဟု အဓိပၸါယ္ရရွိသည္။ ဆိုလုိသည္မွာ `ေအေတကာဖ္း´တရားစခန္း၀င္သူတစ္ဦး သည္ မိမိ၏ျပန္႔လြင့္ေနေသာ စိတ္အေထြေထြကုိ ကုရ္အာန္ဟူေသာႀကိဳးျဖင့္ တစ္စုတစ္စည္းတည္း တည္ၿငိမ္သြားေစရန္ သီကံုးလုိက္ျခင္းျဖစ္သည္။ ကုရ္အာန္က်ေရာက္သည့္ `ရမသြာန္´လျမတ္၌ `ဆြီယာမ္´တည္ေဆာက္ထားျခင္းျဖင့္ မိမိတို႔၏လြင့္ျပန္႔ေနေသာစိတ္ကုိ ကုရ္အာန္၏အသိတရားျဖင့္ ထိန္းခ်ဳပ္၍ သတိတရားရရွိေအာင္ ျပဳက်င့္ျခင္းသည္ အလြန္မြန္ျမတ္ေသာ `အီဘာဒသ္´တစ္ရပ္ျဖစ္ေပသည္။ စိတ္ဓါတ္မ်ားလည္း ႀကံ့ခိုင္လာမည္ျဖစ္သည္။
အလႅာဟ္အရွင္ျမတ္က က်မ္းျမတ္ကုရ္အာန္တြင္ မိမိ၏အာယသ္ေတာ္မ်ားကုိ ထင္သာျမင္သာရွိေအာင္ ေဖာ္ျပထားေသာ္လည္း လူသားတို႔က မသိမျမင္ျခင္း၊ သိျမင္ေအာင္ မၾကည့္တတ္ၾကျခင္းမွာ ၀မ္းနည္းဖြယ္ ေကာင္းလွေပသည္။
ဆူရာဟ္ဘကရာဟ္၊ အာယသ္ေတာ္ (၁၈၈)
وَلَا تَأۡكُلُوٓاْ أَمۡوَٲلَكُم بَيۡنَكُم بِٱلۡبَـٰطِلِ وَتُدۡلُواْ بِهَآ
إِلَى ٱلۡحُڪَّامِ لِتَأۡڪُلُواْ فَرِيقً۬ا مِّنۡ أَمۡوَٲلِ ٱلنَّاسِ بِٱلۡإِثۡمِ وَأَنتُمۡ تَعۡلَمُونَ
သင္တို႔၏ပိုင္ဆုိင္မႈမ်ားကုိ သင္တို႔အခ်င္းခ်င္းအၾကားတြင္ မတရားေသာနည္းျဖင့္ မစားသံုးၾကေလႏွင့္။ ထုိ႔ျပင္ သင္တို႔သည္ လူတို႔၏ ပိုင္ဆုိင္မႈမ်ားအနက္မွ အခ်ိဳ႕အုပ္စုတို႔၏ ပိုင္ဆိုင္မႈကုိ မတရားစားသံုးရန္ အာဏာပိုင္မ်ားထံသို႔ လာဘ္ထုိးျခင္း မျပဳၾကေလႏွင့္။ ဤသည္မွာ အက်င့္ပ်က္ျခင္း၊ ကိုယ္ရည္ကိုယ္ေသြး ပ်က္စီးျခင္းသာျဖစ္သည္ကုိ သင္တို႔ သိရွိနားလည္ၿပီးျဖစ္သည္။ (ဘကရာဟ္ – ၁၈၈)
ရွင္းလင္းခ်က္။ ။ အစၥလာမ္က သူတစ္ပါး၏ပိုင္ဆုိင္မႈကုိ မ်က္ေစ့က်ျခင္း၊ တပ္မက္လိုခ်င္ျခင္း၊ ရယူသိမ္းပိုက္ျခင္း၊ ထုိသုိ႔သိမ္းပုိက္ႏုိင္ရန္ အခြင့္အာဏာရွိသူမ်ားအား လာဘ္ထုိးျခင္း၊ လာဘ္ေပးလာဘ္ယူျပဳျခင္းအားလံုးကုိ `ဟရာမ္´ ဟု သတ္မွတ္ထားသည္။
ဆူရာဟ္ဘကရာဟ္၊ အာယသ္ေတာ္ (၁၈၉)
يَسۡـَٔلُونَكَ عَنِ ٱلۡأَهِلَّةِۖ قُلۡ هِىَ مَوَٲقِيتُ لِلنَّاسِ وَٱلۡحَجِّۗ وَلَيۡسَ ٱلۡبِرُّ
بِأَن تَأۡتُواْ ٱلۡبُيُوتَ مِن ظُهُورِهَا وَلَـٰكِنَّ ٱلۡبِرَّ مَنِ ٱتَّقَىٰۗ
وَأۡتُواْ ٱلۡبُيُوتَ مِنۡ أَبۡوَٲبِهَاۚ وَٱتَّقُواْ ٱللَّهَ لَعَلَّڪُمۡ تُفۡلِحُونَ
အသင္တမန္ေတာ္ကုိ သူတို႔က ဆန္းဦးစလႏွင့္ပတ္သက္၍ ေမးျမန္းၾကေပလိမ့္မည္။ ယင္းဆန္းဦးစ လသည္ လူသားတို႔အတြက္ အခ်ိန္ကာလမ်ားကုိ မွတ္သားထားရန္ႏွင့္ `ဟဂ်္´ကာလကုိ သိရွိႏုိင္ရန္ျဖစ္သည္ ဟု သင္တမန္ေတာ္ ျပန္ၾကားလိုက္ပါ။ တာ၀န္သိ၊ သစၥာရွိျခင္းဆိုသည္မွာ သင္တို႔သည္ အိမ္မ်ား၏ေနာက္ေဖးေပါက္မွ ၀င္ေရာက္ျခင္း မဟုတ္ေပ။ တာ၀န္သိ သစၥာရွိျခင္းဆိုသည္မွာ `တကၠ၀ါ´ရွိျခင္းဟူေသာ အလႅာဟ္အရွင္ျမတ္၏ ျပ႒ာန္းခ်က္ ျဖစ္သည့္ ေရွာင္ၾကဥ္ရမည္တို႔ကုိ ေရွာင္ၾကဥ္၍ လုိက္နာေဆာင္ရြက္ရမည္တို႔ကုိ လိုက္နာေဆာင္ရြက္ျခင္းသာ လွ်င္ျဖစ္သည္။ သင္တို႔သည္ အိမ္မ်ားကုိ သတ္မွတ္တံခါးေပါက္မ်ားမွသာ ၀င္ေရာက္ၾကပါေလ။ အသင္တို႔ ေအာင္ျမင္သူမ်ားျဖစ္ၾကေစေရးအလို႔ငွာ အလႅာဟ္အရွင္ျမတ္အေပၚ `တကၠ၀ါ´ထားၾကပါေလ။ (ဘကရာဟ္ – ၁၈၉)
ရွင္းလင္းခ်က္။ ။ အစၥလာမ္က ရာသီကာလကုိတြက္ခ်က္ရာ၌ လ(Moon)ကုိ အေျခခံေလသည္။ ထုိ႔ေၾကာင့္ အစၥလာမ့္ျပကၡဒိန္သည္ လျပကၡဒိန္ (Lunar Calender) ကုိ အေျခခံေလသည္။ ရက္တစ္ရက္၏ ေန၀င္ၿပီးေနာက္ အေနာက္ဖက္ မုိးကုပ္စက္၀ိုင္းအထက္တြင္ ဆန္းဦးစလ ေကြးေကြးေလးကုိျမင္ရၿပီးဆိုလွ်င္ ေနာက္တစ္ေန႔သည္ လဆန္း(၁)ရက္ေန႔ျဖစ္သည္။
က်မ္းျမတ္ကုရ္အာန္ (၂း၁၈၈) ၌ လာဘ္ေပး၊ လာဘ္ယူ၊ အက်င့္ပ်က္ျခစားျခင္းကုိ အစၥလာမ္က `ဟရာမ္´ တားျမစ္ထားေၾကာင္း သိရွိခဲ့ၿပီးျဖစ္သည္။ ထုိ႔ေၾကာင့္ ျမန္မာစကား အသံုးအႏႈံးတြင္ `ေနာက္ေဖးေပါက္က ၀င္သည္´ ဟူ ေသာစကားမွာ လာဘ္ေပး၊ လာဘ္ယူျခင္းကိုဆိုလိုျခင္းျဖစ္သည္။ အရဗီစာေပ၌လည္း ယင္းအသံုးအႏွဳံးမ်ိဳးကို သံုးႏွဳံးေလ့ရွိသည္။ လာဘ္ေပး၊ လာဘ္ယူျခင္းသည္ တာ၀န္မဲ့စြာျပဳမူျခင္း၊ သစၥာမဲ့ျခင္းပင္ျဖစ္သည္။ ထုိ႔ေၾကာင့္ အစၥလာမ္ကုိ လက္ခံယံုၾကည္သူ မြတ္စလင္မ္တစ္ဦးသည္ ျဖစ္ေပၚလာေသာျပႆနာတစ္ရပ္ကုိ အဂတိတရား(၄)ပါးကင္းစြာျဖင့္ မွန္မွန္ကန္ကန္ ေျဖရွင္းရမည္ျဖစ္သည္။ ဤသည္မွာ `တကၠ၀ါ´တရားရွိျခင္းပင္ျဖစ္သည္။
ဆူရာဟ္ဘကရာဟ္၊ အာယသ္ေတာ္ (၁၉၀)
وَقَـٰتِلُواْ فِى سَبِيلِ ٱللَّهِ ٱلَّذِينَ يُقَـٰتِلُونَكُمۡ وَلَا تَعۡتَدُوٓاْۚ إِنَّ ٱللَّهَ لَا يُحِبُّ ٱلۡمُعۡتَدِينَ
အသင္တို႔ကုိ စစ္မက္တုိက္ခိုက္ရန္ျပဳသူတို႔ကုိ အသင္တို႔က အလႅာဟ္အရွင္ျမတ္၏ မူ၀ါ၏လမ္းစဥ္ႏွင့္ အညီ ျပန္လည္တုိက္ခိုက္ၾကပါေလ။ သုိ႔ေသာ္ အသင္တို႔ မက်ဴးလြန္ၾကပါေစႏွင့္။ ဧကန္အမွန္ပင္ အလႅာဟ္ အရွင္ျမတ္က က်ဴးေက်ာ္ က်ဴးလြန္သူတို႔ကုိ ႏွစ္သက္ေတာ္မူမည္မဟုတ္ေပ။ (ဘကရာဟ္ – ၁၉၀)
ရွင္းလင္းခ်က္။ ။ အစၥလာမ္က က်ဴးေက်ာ္စစ္ကုိ ဆန္႔က်င္သည္။ သို႔ေသာ္ တစ္ဖက္က က်ဴးေက်ာ္ေစာ္ကားလာ လွ်င္ ျပန္လည္ခုခံကာကြယ္ခြင့္ကုိ ျပဳထားသည္။ ခုခံကာကြယ္ခြင့္ကုိပင္လွ်င္ အလြန္အက်ဴး ျပဳလုပ္ခြင့္မျပဳေပ။ အဘယ္ေၾကာင့္ဆိုေသာ္ အစၥလာမ္ဟူသည္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးပင္ျဖစ္သည္။ တစ္ခါတစ္ရံ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးရယူႏုိင္ရန္ လက္ နက္ႏွင့္ ေျဖရွင္းရသည္လည္း ရွိတတ္ေပသည္။ ဤကဲ့သို႔ၿငိမ္းခ်မ္းေရးအတြက္ လက္နက္ကိုင္စစ္ဆင္ႏႊဲရျခင္းကုိ `ဂ်ီဟာဒ္´၏အစိတ္အပိုင္းတစ္ရပ္ျဖစ္သည္။ အစၥလာမ္တြင္ `ဂ်ီဟာဒ္´(Jihad) ဆိုသည့္ေ၀ါဟာရကုိ `စစ္´ဟု လူသိမ်ားၾကသည္။ တနည္းအားျဖင့္ (Holy War)`ျမင့္ျမတ္ေသာဘာသာေရးစစ္ပဲြ´ဟု နားလည္ထားၾကသည္။ အမွန္တကယ္၌မူ ဤဘာသာျပန္ဆိုခ်က္ သည္ ျပည့္စံုေသာ ဘာသာျပန္ဆုိခ်က္တစ္ရပ္ေတာ့မဟုတ္ေပ။
`ဂ်ီဟာဒ္´ဟူေသာ အရဗီေ၀ါဟာရ၏ မူရင္းအဓိပၸါယ္မွာ `အလႅာဟ္အရွင္ျမတ္၏ အလိုေတာ္ႏွင့္အညီ ဘ၀ တည္ေဆာက္ႏိုင္ရန္ ႐ံုးကန္ႀကိဳးပမ္းအားထုတ္ျခင္း´ဟူ၍ျဖစ္သည္။ တစ္နည္းအားျဖင့္ လူသားတစ္ဦးအေနျဖင့္ အလႅာဟ္အရွင္ျမတ္က တမန္ေတာ္ျမတ္ထံမွတစ္ဆင့္ လူသားတို႔ထံ ထုတ္ျပန္ပို႔ခ်ေသာ က်မ္းေတာ္ျမတ္ကုရ္အာန္ႏွင့္ အညီ ဘ၀တည္ေဆာက္ႏိုင္ေရးအတြက္ မေကာင္းမႈ၊ ပါပညစ္က်ဴးမႈ၊ မတရားမႈ အစရွိသည္တို႔ကုိ ေခ်မႈန္းတိုက္ခုိက္ ရန္ ကိုယ္စြမ္း၊ ဉာဏ္စြမ္း၊ ဥစၥာဓန အစရွိသည္တို႔ကုိ စြမ္းအားအျပည့္တို႔ျဖင့္ ႐ုန္းကန္ႀကိဳးပမ္းအားထုတ္းျခင္းကုိ ဂ်ီဟာဒ္ ဟုေခၚသည္။ `ဂ်ီဟာဒ္´ျပဳသူကုိ `မုဂ်ာဟီဒ္´ဟုေခၚဆိုေပသည္။
`ဂ်ီဟာဒ္´ဆိုသည့္ေ၀ါဟာရသည္ စစ္တိုက္ခိုက္ျခင္းဟူသည့္ အဓိပၸါယ္ကုိ မရည္ညႊန္းေသာ္လည္း အစၥလာမ္က ျပ႒ာန္းေသာ တရားမွ်တမႈ အတြက္ေသာ္လည္းေကာင္း၊ မေကာင္းမႈအ၀၀ နိဂံုးခ်ဳပ္ ပ်က္သုဥ္းေရးအတြက္ေသာ္ လည္းေကာင္း၊ စစ္ေျမျပင္သို႔ထြက္ျခင္းကုိလည္း `ဂ်ီဟာဒ္´ဟုေခၚဆိုေပသည္။ ဆိုလုိသည္မွာ `ဂ်ီဟာဒ္´ဟုဆိုတိုင္း စစ္ပြဲကုိခ်ည္း ရည္ညႊန္းသည္မဟုတ္ေသာ္ျငားလည္း တရားေသာစစ္ပြဲတိုင္းသည္ `ဂ်ီဟာဒ္´တြင္အႀကံဳး၀င္ေလသည္။
`ဂ်ီဟာဒ္´ကုိ စစ္ပြဲအသြင္သ႑ာန္အျဖစ္ ရည္ညႊန္းဥပမာေပးရမည္ဆုိလွ်င္ ခရစ္သကၠရာဇ္(၆၂၄)ခုႏွစ္တြင္ တမန္ေတာ္ျမတ္ဦးေဆာင္ၿပီး ဆြဟာဘာသာ၀ကႀကီးမ်ား ဆင္ႏႊဲခဲ့သည့္ `ဘဒရ္´စစ္ပြဲသည္ ထင္ရွားသည့္သာဓက တစ္ရပ္ျဖစ္သည္။ တမန္ေတာ္ျမတ္သည္ အစၥလာမ္ကုိ မကၠာဟ္ၿမိဳ႕၌ ေဟာၾကားတင္ျပရာ ေဒသခံအမ်ားအျပားသည္ သူတို႔၏ဆိုးရြားေသာ အမူအက်င့္ႏွင့္ စ႐ိုက္လကၡဏာတို႔ကုိ ထိခိုက္လာသည့္ အစၥလာမ္အား လက္ခံရန္ျငင္းဆို ဆန္႔ က်င္ပုန္ကန္လာၾကသည္။ သူတို႔၏အစဥ္အလာမ်ား၊ ဆက္လက္တည္တံ့ႏုိင္ေရးအတြက္ မူ၀ါဒေရးရာအရလည္း ေကာင္း၊ လူပုဂၢိဳလ္ေရးအရေသာ္လည္းေကာင္း၊ အစၥလာမ္ကုိ ဆန္႔က်င္တိုက္ခိုက္လာခဲ့ၾကသည္။
သို႔ျဖစ္ရာ တမန္ေတာ္ျမတ္သည္ အစၥလာမ္တည္တံ့ေရးအတြက္ ဗ်ဴဟာတစ္ရပ္ကုိ ခ်မွတ္အေကာင္အထည္ ေဖာ္ခဲ့ရသည္။ ယင္းဗ်ဴဟာကား လက္ရွိ မကၠာဟ္ၿမိဳ႕မွ မဒီနာၿမိဳ႕သုိ႔ ေျပာင္းေရႊ႕အေျခစိုက္ေရးျဖစ္သည္။ ယင္းေျပာင္း ေရႊ႕ျခင္းကုိ ကုရ္အာန္က `ဟစ္ဂ်ရသ္´ျပဳျခင္းဟု ေခၚေ၀ၚသံုးစဲြေလသည္။
တမန္ေတာ္ျမတ္၏ အစၥလာမ္ျဖန္႔ခ်ိေရးမွာ မဒီနာၿမိဳ႕၌ အထူးေအာင္ျမင္ခဲ့ေလသည္။ မဒီနာသားတို႔က အစၥလာမ္ကုိ အလံုးအရင္းျဖင့္ လက္ခံလာသည့္အေပၚ မကၠာဟ္သားတို႔က မေက်မနပ္ျဖစ္ခဲ့ၾကေလသည္။ သို႔ျဖစ္ရာ တမန္ေတာ္ျမတ္ဦးေဆာင္ေသာ ေပၚထြန္းစ မြတ္စလင္မ္လူ႔အဖဲြ႕အစည္းအား စစ္ေရးအရေခ်မႈန္းရန္ စီစဥ္ခဲ့ၾကသည့္ အတြက္ ခရစ္သကၠရာဇ္္(၆၂၄)ခုႏွစ္တြင္ `ဘဒရ္´စစ္ပြဲ ျဖစ္ပြားလာရျခင္းျဖစ္သည္။
ထုိ႔ေၾကာင့္ `ဘဒရ္´စစ္ပဲြျဖစ္ပြားရျခင္း၏ အေျခခံရင္းျမစ္ကုိ ေလ့လာၾကည့္ပါလွ်င္ အစၥလာမ္သာသနာ၏ တည္တံ့ခုိင္ၿမဲမႈကုိ ထိပါးလာသည့္အတြက္ ခုခံကာကြယ္ရန္ ဆင္ႏႊဲရျခင္းသာျဖစ္သည္။ သုိ႔ျဖစ္ရာ အစၥလာမ္သာသနာ တည္တံ့ခုိင္ၿမဲေစရန္ ႀကိဳးပမ္းဆင္ႏႊြဲ တုိက္ခုိက္ရေသာခုခံစစ္ပြဲကုိ `ဂ်ီဟာဒ္´ဟု သတ္မွတ္ႏုိင္ေပသည္။
အစၥလာမ္က ခုခံကာကြယ္စစ္ကုိ ခြင့္ျပဳထားေသာ္လည္း တင္ႀကိဳတိုက္ခုိက္ျခင္း (Pre-emptive attack) က်ဴးေက်ာ္ေစာ္ကားျခင္း အစရွိသည္တို႔ကုိ လံုး၀တားျမစ္ထားေပသည္ ကုရ္အာန္၌ ဤကဲ့သို႔ ျပ႒ာန္းထားသည္။
“အသင္တို႔ကုိ စစ္မက္ၿပိဳင္ဆိုင္ တိုက္ခုိက္သူမ်ားအား ျပန္လည္ယွဥ္ၿပိဳင္ တုိက္ခုိက္ျခင္းအားျဖင့္ အလႅာဟ္ အရွင္ျမတ္၏လမ္းစဥ္အေပၚ၌ ရွိၾကေလကုန္။ သို႔ေပျငားလည္း သင္တို႔သည္ က်ဴးေက်ာ္သူမ်ား၊ က်ဴးလြန္သူမ်ား၊ လံုး၀ မျဖစ္ၾကေလႏွင့္။ ဧကန္အမွန္ အလႅာဟ္အရွင္ျမတ္သည္ က်ဴးေက်ာ္သူ၊ က်ဴးလြန္သူတို႔အား ေထာက္ခံႏွစ္သက္အား ေပးေတာ္မူမည္မဟုတ္ေပ” (ကုရ္အာန္-၂း၁၉၀)
“အသင္တို႔သည္ `မဆ္ေဂ်ေဒဟရာမ္´၌ ရန္သူတို႔က သင္တို႔ကုိ တုိက္ခုိက္မႈမျပဳမခ်င္း သင္တို႔ကလည္း တုိက္ခုိက္မႈမျပဳၾကေလႏွင့္။ အကယ္၍ သူတို႔က သင္တို႔အား စတင္တိုက္ခုိက္ၾကပါမူ သင္တို႔ကလည္း ျပန္လည္ခုခံ တုိက္ခုိက္ၾကေလကုန္” (ကုရ္အာန္-၂း၁၉၁)
“ဖိႏွိပ္ညႇင္းပမ္းခံရသူတို႔အေနျဖင့္ မိမိတို႔ကုိယ္ကုိ ကာကြယ္ႏုိင္ေရးအလို႔ငွာ ျပန္လည္ခုခံ တုိက္ခိုက္ခြင့္ရရွိၿပီး ျဖစ္ေလသည္။ ဧကန္မုခ် အလႅာဟ္အရွင္ျမတ္သည္ ခုခံကာကြယ္သူမ်ားကုိ ကူညီေစာင္မႏုိင္ေတာ္မူေသာ အရွင္ျဖစ္သည္” (ကုရ္အာန္-၂၂း၃၉)
အထက္ပါအာယသ္ေတာ္မ်ားသည္ အစၥလာမ္၌ က်ဴးေက်ာ္တိုက္ခုိက္ျခင္း၊ တင္ႀကိဳတုိုက္ခုိက္ျခင္း (Pre-emptive attack) အစရွိသည္တို႔ကုိ လံုး၀ခြင့္မျပဳေၾကာင္း ထင္ရွားေသာ အေထာက္အထားမ်ားျဖစ္ေပသည္။ စစ္ပြဲ တစ္ပဲြဆင္ႏႊဲရျခင္း၏အေၾကာင္းရင္းမွာ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးကုိ ထူေထာင္ထိန္းသိမ္းႏုိင္ေရးအတြက္ မျဖစ္မေနေဆာင္ရြက္ရ ေသာ အေနအထားတစ္ရပ္သာလွ်င္ ျဖစ္ရေပမည္။ သို႔မွသာ ယင္းသုိ႔ေသာစစ္ပြဲမ်ားကုိ `ဂ်ီဟာဒ္´ဟု သတ္မွတ္ႏုိင္ မည္ျဖစ္ပါသည္။
က်မ္းျမတ္ကုရ္အာန္၏ ျပ႒ာန္းခ်က္မ်ားကုိ ၿခံဳငံုသံုးသပ္ၾကည့္မည္ဆုိပါက စစ္ပြဲတစ္ပြဲကုိ `ဂ်ီဟာဒ္´အျဖစ္ သတ္မွတ္ရန္ ေအာက္ပါအခ်က္(၉)ခ်က္ႏွင့္ ကိုက္ညီမႈရွိရန္ လိုအပ္ေပသည္။
(၁) စစ္ပြဲသည္ ႏုိင္ငံေရးေခါင္းေဆာင္တစ္ဦးက ေၾကညာတုိက္ခုိက္ျခင္းမ်ိဳးမျဖစ္ရဘဲ၊ ဘာသာေရးေခါင္းေဆာင္တစ္ဦးက ေၾကျငာတိုက္ခိုက္သည့္ စစ္ပြဲျဖစ္ရမည္။ တစ္နည္းအားျဖင့္ ႏုိင္ငံေရး၊ လူမႈေရး၊ စီးပြားေရး၊ နယ္နိမိတ္ပိုင္ဆိုင္ေရး အေပၚ အေျခမခံရဘဲ ဘာသာေရးယံုၾကည္အေပၚ အေျခခံသည့္ စစ္ပဲြမ်ိဳးျဖစ္ရမည္။
(၂) ပုဂၢိဳလ္တစ္ဦးတစ္ေယာက္၊ ႏုိင္ငံတစ္ႏုိင္ငံ၊ အဖြဲ႕အစည္းတစ္ရပ္အေပၚ အေျခခံျခင္းမရွိေစရဘဲ မြတ္စလင္ထုတစ္ ရပ္လံုးက ေထာက္ခံေသာစစ္ပဲြျဖစ္ရမည္။
(၃) တင္ႀကိဳတိုက္ခုိက္ျခင္း (Pre-emptive attack)၊ က်ဴးေက်ာ္တုိက္ခုိက္ျခင္းမ်ိဳး မျဖစ္ေစရေပ။
(၄) စစ္ျဖစ္ရျခင္း၏ျပသနာရပ္ကုိ တုိက္ခိုက္ျခင္းမျပဳမီ အျခားၿငိမ္းခ်မ္းေသာ နည္းလမ္းမ်ားျဖင့္ ဦးစြာေဆြးေႏြးေျဖရွင္း ၿပီးေနာက္ ေျပလည္မႈမရရွိ၍ တုိက္ခုိက္ျခင္းမ်ိဳးသာျဖစ္ရမည္။
(၅) အျခားသူမ်ားအား အစၥလာမ္ဘာသာအတြင္းသုိ႔ ကူးေျပာင္း၀င္ေရာက္ရန္ ရည္ရြယ္ခ်က္ျဖင့္ဆင္ႏႊဲေသာ စစ္ပဲြမ်ိဳး မျဖစ္ေစရေပ။
(၆) စစ္ပြဲဆင္ႏႊဲရျခင္းသည္ ၾသဇာအာဏာ ျဖန္႔က်က္ထူေထာင္ႏိုင္ရန္အတြက္ေသာ္လည္းေကာင္း၊ နယ္ေျမခ်ဲ႕ထြင္ႏုိင္ ရန္ေသာ္လည္းေကာင္း မျဖစ္ေစရေပ။
(၇) အျပစ္မဲ့သည့္ အရပ္သားမ်ား၊ အမ်ိဳးသမီးမ်ားႏွင့္ ကေလးသူငယ္မ်ားအား ထိခိုက္ပ်က္စီးျခင္းမရွိေစရေပ။
(၈) သစ္ပင္မ်ား၊ ေကာက္ပဲသီးႏွံမ်ား၊ တိရစၧာန္မ်ားႏွင့္ သဘာ၀ပတ္၀န္းက်င္ကုိ အႀကီးအက်ယ္ ထိခိုက္ပ်က္စီးဆံုး႐ႈံးမႈ မ်ိဳး မရွိေစရေပ။ တစ္နည္းအားျဖင့္ ဓါတုေဗဒလက္နက္၊ အဆိပ္ဓါတ္ေငြ႕ စသည္တို႔ကုိ လံုး၀ မသံုးစဲြရေပ။
(၉) လူေနအိမ္မ်ား၊ အေဆာက္အဦးမ်ားႏွင့္ ဘုရားေက်ာင္းကန္၊ ဘာသာေရးဆိုင္ရာ အေဆာက္အဦးမ်ား အစရွိသည့္ အရပ္သားပစ္မွတ္မ်ားကုိ တုိက္ခိုက္ျခင္းမျပဳရေပ။
စစ္ပြဲတစ္ပြဲကုိ `ဂ်ီဟာဒ္´အျဖစ္ သတ္မွတ္ႏုိင္ေရးဆုိင္ရာ အခ်က္အလက္မ်ားမွာ အထက္ပါအတုိင္း အလြန္ မတန္ေလးနက္သည့္အတြက္ မြတ္စလင္မ္တို႔အဖို႔ စစ္ပြဲတစ္ပြဲကုိ ဆင္ႏႊဲတုိက္ခိုက္ေရးမွာ အလြန္သတိထား ဂ႐ုစိုက္ရ မည္ျဖစ္ေပသည္။ လြယ္လြယ္ကူကူ ဓါးဆဲြ၊ ေသနတ္ဆဲြ၊ တုိက္ခိုက္႐ံုမွ်ျဖင့္ `ဂ်ီဟာဒ္´အဆင့္အတန္းကုိ ရရွိႏုိင္မည္ မဟုတ္ေပ။
`ဂ်ီဟာဒ္´ႏွင့္ပတ္သက္၍ လုိရာဆဲြ အဓိပၸါယ္ဖြင့္ဆုိျခင္းမ်ားရွိသကဲ့သို႔ အစၥလာမ္၏ျပင္ပ မီဒီယာမ်ားမွ ဂ်ီဟာဒ္ကုိ ပံုပ်က္ပန္းပ်က္ျဖစ္ေစရန္ ရည္ရြယ္ခ်က္ရွိရွိျဖင့္ တလြဲအဓိပၸါယ္ဖြင့္ဆုိျခင္းကုိလည္း ေတြ႕ရွိရေပသည္။ စင္စစ္အားျဖင့္ ဂ်ီဟာဒ္ဆုိသည္မွာ ၎တို႔ရည္ညႊန္းသကဲ့သုိ႔ စစ္ေသြးၾကြျခင္း မဟုတ္သည္ကုိလည္း မြတ္စလင္မ္တို႔ နားလည္ထားသင့္ေပသည္။
အခ်ဳပ္ကုိဆိုေသာ္ `ဂ်ီဟာဒ္´ဟူသည္ စစ္မက္ၿပိဳင္ဆိုင္တိုက္ခုိက္ျခင္း တစ္ခုတည္းကုိသာ ဆိုလိုသည္မဟုတ္ ဘဲ၊ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးလမ္းစဥ္ အစၥလာမ္ပ်က္စီးရာပ်က္စီးေၾကာင္း ႀကံစည္မႈမ်ားမွ ကာကြယ္ရန္အတြက္ ကာယ၊ ဉာဏ၊ ဓနစြမ္းအားတို႔ျဖင့္ မ်က္ႏွာစာအသီးသီးမွ အပတ္တကုတ္ ႀကိဳးပမ္းျခင္းဟူသမွ်သည္ပင္ `ဂ်ီဟာဒ္´ဟူေသာ ေ၀ါဟာရ တြင္ အပါအ၀င္ျဖစ္၏။
မြတ္စလင္မ္တစ္ဦးအဖို႔ မိမိ၏စိတ္ႏွလံုးတြင္ ကိန္းေအာင္းေနေသာ အစၥလာမ္ႏွင့္ဆန္႔က်င္သည့္ မေကာင္းမႈ ဟူသမွ်ကုိ က်ဴးလြန္လိုေသာ ေလာဘ၊ ေဒါသ၊ ေမာဟ၊ မာန္မာန၊ မနာလို၀န္တိုမႈ အစရွိသည့္ ဒုစ႐ုိက္စိတ္ဓါတ္မ်ားကုိ ၿငိမ္းသတ္ဖယ္ရွားေစ၍ မိမိ၏စိတ္ႏွလံုးအား ေအးခ်မ္းၿငိမ္သက္သည့္ စိတ္၀ိဉာဥ္အျဖစ္ ႀကိဳးစားဖန္တီးျခင္းသည္လည္း လူပုဂၢိဳလ္တစ္ဦးခ်င္းဆိုင္ရာ ဂ်ီဟာဒ္ပင္ျဖစ္ေလသည္။
(ဆက္လက္ေဖာ္ျပပါမည္)
ဆူရာဟ္ဘကရာဟ္၊ အာယသ္ေတာ္ (၁၇၁) မွ (၁၈၀) အထိ ျပန္ဆိုမႈအား ဖတ္႐ႈရန္